Главниот град на Турција денеска беше сведок на масовни протести, откако десетици илјади граѓани се собраа во знак на протест против можната судска одлука која би можела да го смени лидерот на најголемата опозициска партија – Републиканската народна партија (CHP).
Демонстрантите, размафувајќи турски знамиња и партиски транспаренти, извикуваа слогани против владејачкиот режим, директно обвинувајќи го претседателот Реџеп Таип Ердоган за политички мотивиран прогон на опозицијата.
Случај кој може да ја смени политичката рамнотежа
Денес се очекува судот да донесе одлука дали ќе го поништи партискиот конгрес на CHP од 2023 година, поради наводни процедурни нерегуларности. Таквата одлука би можела длабоко да ја потресе партијата, да го дестабилизира политичкиот баланс во земјата и да влијае врз текот на претседателските избори во 2028 година.
Лидерот на CHP, Озгур Озел, во својот говор пред демонстрантите изјави дека станува збор за „политички случај и обид за пуч против демократијата“. Тој побара предвремени парламентарни избори, истакнувајќи дека власта се обидува да ја задуши опозицијата по нејзините победи на локалните избори.
„Она што се случува е пуч – пуч против идниот претседател, против идната влада. Ќе се спротивставиме, ќе се бориме до крај“, рече Озел.
Апсења, судски прогон и политичка нестабилност
Во изминатата година, турските власти уапсиле над 500 членови на CHP, вклучително и 17 градоначалници од Истанбул и други градови, по обвиненија за корупција и тероризам. Меѓу нив е и харизматичниот градоначалник на Истанбул, Екрем Имамоглу, еден од најголемите политички опоненти на Ердоган.
Апсењето на Имамоглу во март предизвика масовни протести и пад на вредноста на турската лира. Во писмо испратено од затворот, што беше прочитано на протестот во Анкара, Имамоглу ја обвини власта дека се обидува однапред да го контролира исходот на идните избори преку елиминација на политичките противници.
„Ерата на ‘јас’ во оваа земја ќе заврши. Започнува ерата на ‘ние’. Еден ќе изгуби, а сите други ќе победат“, напиша тој во пораката што предизвика аплауз и извици „Претседател Имамоглу!“ од толпата.
Власта: „Судството е независно“
Турската влада, пак, ги отфрли обвинувањата за политички мотивирани процеси, тврдејќи дека судството работи независно и дека нема никакво мешање од страна на извршната власт. Сепак, опозицијата и дел од јавноста гледаат на актуелните случувања како правосуден пуч со цел да се загуши демократијата.
Што следува?
Во очекување на понеделничката одлука на судот, тензиите се зголемуваат. Протестите може да продолжат или дури да ескалираат, особено ако судот одлучи против CHP. Политичките аналитичари предупредуваат дека Турција влегува во нова фаза на нестабилност, со потенцијално долгорочни последици за нејзината демократија, економија и меѓународна репутација.
