Машкоста во македонското општество – заробена помеѓу сила и ранливост
Џејми е дете кое не припаѓа никаде. Ниту на спортските игралишта, каде што „вистинските мажи“ го граделе својот статус со мускули и агресија, ниту во училниците, каде што исмејувањето е повик за преживување. Тој е производ на средина што не му дозволила да биде слаб, но не му дала начин да биде силен на вистински начин.
Во Македонија, стереотипот за „машкото“ е закован – тој мора да биде доминантен, силен, непоколеблив. Секоја емоција што не е гнев или ароганција е слабост. И сега, во оваа дигитална ера, несигурните момчиња кои не се вклопуваат во тој наметнат модел, бараат одговори онлајн. И наоѓаат идеологии што ја претвораат нивната несигурност во гнев, нивниот страв во омраза.
Инцелите – новата идеологија на осамените
Инцелите – момчиња кои не можат да најдат партнерка, не по свој избор, туку поради страв од одбивање, ниска самодоверба и социјална анксиозност. Во серијата, Џејми е токму таков лик. Неговата осаменост не е случајност – таа е изградена слој по слој од родителска небрежност, од училишни понижувања, од социјалните мрежи што создаваат нереални очекувања.
Ова е сè поголем проблем и кај нас. Младите сè помалку комуницираат во реалниот свет, а сè повеќе живеат во онлајн заедници што ги радикализираат. Наместо емоционална поддршка, тие добиваат идеологија што ги учи дека жените им се „должни“, дека општеството ги мрази, дека единствен начин да бидат забележани е преку агресија.
Мајката!
И тука доаѓаме до најнегативниот лик во серијата – неговата мајка. Жена која толку длабоко верува во патријархалниот модел, што не гледа како нејзиниот син се дави. Наместо да го разбере, да му даде простор да биде ранлив, таа дополнително го турка во бездната.
Ова е проблем со кој се соочуваат многу мајки во Македонија. Во обидот да одгледаат „вистински мажи“, тие ги учат своите синови да ја потиснат секоја емоција, да бидат груби, да не плачат. Но, не учат како да се справат со животот, како да ги разберат своите чувства, како да побараат помош пред да биде предоцна.
Ана Василевска, мајка, новинарка, филмска критичарка излезе меѓу првите со препорака за оваа моќна серија која задолжително треба да ја погледне секој родител.
„Серијата „Адолесценција“ е мајсторски филмувана пиеса во четири чина ( 4 епизоди), која говори за есенцијалните вредносни носители, семејството, институциите, социјалното опкружување и виртуелната социјализација на интернет. Преку трагичното афективно убиство што ќе го изврши еден тинејџер врз соученичка, се разглобува цел еден свет на „ненамерни“ грешки во семејството, воспитувањето, институциите, актулените инстаграм интеракции на младите, нагоните, поривот и најстрашното од се, обезличување на емоциите на сите страни, недостиг од љубов…Беспрекорен драматуршки приод и оригинален снимателски подвиг ги следи емоциите на феноменалната глума на сите ликови, кои се подеднакво важни, дури и оние кои се чинат како епизодни, така што нудат филмска лектира која може а и мора да допре до секоја генерација на гледачите. Како мајка на тинејџери, серијата длабоко ме вознемири, и истовремено ми ја потврди будноста да се следат децата во најфрагилната пубертетска фаза, да се негуваат секојдневно како штотуку отворени булки, кои лесно можат да се скршат или накриво да пораснат, ако останат без максимална љубов, внимание и взаемна доверба. Иако суптилно, многу е јасно дека малиот „убиец“ во оваа серија, меѓудругото е истоврмено жртва на наметнато доминатно патријахално воспитување и бледа фигура на мајката која се подредила или се „потпрела“ на „главата на семејството“. Не постои безгрешно родителство, ниту пак совршено семејство, но да се обидеме децата да ги растеме во здрава атмосфера во домот, да ги сослушаме, да не судиме, и да не го реплицираме нашиот матрикс. Колку и да е тешко училиштата да станат место во кое поважно ќе биде децата да се насочат кон учење на емпатија, условно кажано место каде што преку знаење и педагошки пристап можат да се отстранат „младешки дефекти“, да им се помогне полесно да минат од фазата на детство во возрасни луѓе. Што да се каже повеќе за овој британски мастерпис, освен дека итно, утре да се предава во училиштата, како и други филмски остварувања, со кои во дебата со средношколците ќе се научи многу повеќе, од некои бесмислени податоци од другата наставна програма“.
Во контекстот на оваа серија, Тања Блажовска Митевска, Office Manager во стриминг платформа ГЛЕЈ, истакнува:
“Серијата ја покажува скриената онлајн димензија која често не ја познаваме како родители. Моето дете има 11 години, и живее во свет кој не е многу различен од оној во серијата. Разговорите се постојани, но дали навистина го познаваме животот на нашите деца во онлајн светот? Колку е лесно за нив да се изолираат во светот кој ние не го разбираме и кој е преполн со токсични идеологии?”
Серијата, освен што го истражува животот на главниот лик Џејми, кој е осуден за убиство, се фокусира и на потешкотиите на сите млади кои се чувствуваат несигурно и кои се подложни на влијание од интернет заедниците. Џејми е пример на лик кој, иако наизглед е виновен за злосторството, е всушност жртва на социјалните структури што го потиснуваат и на патот на кој поминува секој адолесцент.
Според психолозите, оваа серија е особено важна за родители во Македонија кои треба да го разгледаат влијанието на социјалните мрежи и стереотипите што им се наметнуваат на младите. Родителите, како АНА и Тања, имаат право да постават критични прашања: Како децата се однесуваат на социјалните мрежи? Како можат да ги поддржат во овие тешки моменти и да ги водат кон здрав начин на живот?
Тања го поставува прашањето: „Дали оваа серија треба да се гледа? Да, бидејќи не е само за „трауматично детство“ или „дисфункционално семејство“, туку за обични, „нормални“ семејства – какво што е и твоето, како и моето. Серијата отвора прашања кои ќе продолжат да бидат актуелни додека не се најде одговор за тоа како да ги водиме нашите деца низ овој нов, дигитален и стресен свет“.
Дали го препознавате Џејми во вашето дете?
Колку момчиња како Џејми познавате? Колку нивни мајки сè уште веруваат дека „машко не плаче“? Колку татковци не знаат како да ги научат синовите да бидат силни без да бидат насилни?
„Adolescence“ е реалност што живее во нашите домови. И прашањето не е дали ќе ја гледате оваа серија. Прашањето е дали ќе го препознаете вашето дете во него – и што ќе преземете пред да стане предоцна? Сѐ почнува од семејството!
