Еден наставник од Финска стана вистинска мала сензација меѓу родителите затоа што тврди дека главниот проблем кога станува збор за децата и нивната зависност од телефони не е мобилниот телефон, туку импулсот што го движи.
Неговиот метод започнува неверојатно едноставно: секој пат пред ученикот да го крене телефонот, тој мора гласно да каже зошто го крева. „Проверувам порака“, „Барам датотека“, „Го гледам времето“, што и да е, но мора јасно да се каже. Ако причината звучи бесмислено, самиот мозок го активира „филтерот“. Веќе на третиот ден, децата престанаа да ги креваат телефоните „без врска“, само затоа што мораа да кажат што прават.
„Телефонот не ја уништува дисциплината, тој го уништува циклусот на допамин. За да го ослободите мозокот, не треба да го тргнете екранот, туку да ја вратите контролата врз вашите импулси“, објаснува наставникот чиј совет стана вирален и ја надвладеа социјалната омраза.
Десет секунди што сè менуваат
Следниот чекор во својот метод го нарече „правило од десет секунди“. Пред да го отклучат екранот, децата мора да го погледнат црниот дисплеј и да чекаат. Ако можат да издржат десет секунди, тоа значи дека имаат контрола на импулсите. Ако не можат, како што вели наставникот, проблемот не е во нив, туку во нивниот нервен систем, кој се навикнал на моменталниот мал удар на допамин.
Истиот метод го пробал со возрасни, а резултатите биле уште подобри: дури тогаш многумина сфатиле колку често автоматски посегнуваат по телефонот без ни да го сфатат тоа.
Кога телефонот е премногу далеку за да биде искушение
На петтиот ден се воведува правило кое на почетокот им звучи чудно на учениците, но брзо станува навика: телефонот не смее да се држи во рака или на маса, туку мора да се стави во задниот џеб од ранецот или јакната. Студија на Универзитетот во Тампере покажа дека самото зголемување на растојанието од телефонот за 40-60 сантиметри го намалува импулсот за проверка за дури 37 проценти.
Децата престанаа да ги отвораат ранците и да ги вадат телефоните на секои три минути, едноставно затоа што им требаше премногу време да стигнат до него.
Прекинување на најголемиот предизвикувач – мирување
На седмиот ден доаѓа најстрогото правило: телефонот не е дозволен за време на транзицијата, т.е. не смее да се зема кога се оди од соба во соба, надвор од куќата, во лифтот, на скалите. Наставникот објаснува дека токму тие кратки периоди на „мирување“ се најопасни за мозокот: кога веќе е формирана лоша навика, секоја секунда досада станува повик до екранот.
Во моментот кога телефонот ќе се исклучи од тие микро-транзиции, мозокот почнува повторно да „размислува“, наместо рефлексно да посегнува по стимулација.
Тест што покажа колку брзо мозокот може да се репрограмира
На десеттиот ден, на учениците им беше дадена едноставна задача: да го споредат бројот на пати што го отклучиле телефонот пред да започне програмата и сега, по десет дена. Просечниот пад се движеше помеѓу 52 и 65 проценти. Групи возрасни кои учествуваа во истиот метод постигнаа речиси идентични резултати.
Наставникот тврди дека причината не е магија или строги правила, туку нешто многу поедноставно: „Не се бориш со телефонот. Ги менуваш микро-одлуките, а токму во тие микро-одлуки лежи целата наука и целата зависност“, тврди тој.
