Постои една изрека, или можеби урбан мит, дека во голем град никогаш не сте повеќе од неколку метри оддалечени од стаорец. Џонатан Ричардсон, професор по биологија на Универзитетот во Ричмонд, ги истражува трендовите во урбаните популации на стаорци на одредени локации. Професорот и неговиот тим ја разгледале статистиката за животниот век на стаорците во САД.
Иако истражувањето беше спроведено за 200 најголеми градови во САД, акцентот беше ставен на Торонто, Токио и Амстердам поради добрата база на податоци.
Според студијата објавена во списанието Science Advances, најголем број стаорци биле забележани во Вашингтон, Сан Франциско, Торонто, Њујорк и Амстердам. Популацијата на стаорци се намалува во Њу Орлеанс, Луисвил и Токио.
Елементите на кои се базира истражувањето се високата густина на населеност на подрачјето, недоволната урбана вегетација и просечните климатски температури.
Какви проблеми предизвикуваат стаорците?
Како што истакна Џерард Браун, стаорците не го сакаат студот, кој е природен истребувач за овие животни, но токму климатските промени им одат во прилог. Официјално, 2024 година беше најтоплата година досега, соборувајќи го рекордниот топлотен бран од 2023 година, кога светот го премина критичниот климатски праг, според агенцијата Коперникус, која ги следи климатските промени.
Екологот Парсонс истакна дека контролирањето на раѓањето на овие глодари е речиси невозможно, иако некои градови имале пилот проекти за решавање на проблемот. Тие се мали штетници кои се движат ноќе во потрага по храна.
„Невозможно е да се ослободите од стаорците, но сè уште има напори да се задржи нивниот број под контрола, особено во големите градови кои ги прават градските ресурси достапни за истребување“, заклучува Џонатан Ричардсон, професор по биологија на Универзитетот во Ричмонд.
Растечката популација на стаорци е голем проблем за градовите. Стаорците ја оштетуваат инфраструктурата, ја загадуваат храната и можат да предизвикаат пожари со глодање на жици. Се проценува дека тие предизвикуваат штета од 27 милијарди долари секоја година во САД, се вели во извештајот.
Тие се и опасни по здравјето. „Стаорците се поврзани со повеќе од 50 патогени кои влијаат на луѓето, кои ги пренесуваат преку нивната урина, измет, плунка и паразити“, вели Мет Фрај, експерт за штетници од Универзитетот Корнел, кој не бил вклучен во истражувањето.
Има се повеќе докази дека стаорците имаат „огромно влијание врз менталното здравје“ врз луѓето што живеат околу нив, рече Ричардсон.
