И додека мерките и активностите за намалување на употребата на пластика се спроведуваат секој ден, Европската агенција за животна средина (ЕЕА) објави нов брифинг со наслов Улогата на пластиката во европската кружна економија, што укажува на предвидувањата дека потрошувачката на пластика ќе се зголеми во Европа, но и на глобално ниво.
Дополнително, треба да се спомене нова алатка за следење, како еден од тематските модули на пошироката EEA Circularity Metrics Lab, која го набљудува напредокот на пластичната кружност низ Европа.
Податоците од споменатиот брифинг, како и оние добиени преку новата алатка за мониторинг, укажуваат на тоа дека потрошувачката на пластика во Европа е веќе висока и дека се очекува таа да расте во согласност со проектираниот пораст на глобалното производство на пластика.
Во текот на изминатите две децении, глобалното производство и потрошувачка на пластика се удвои, а се предвидува дека бројот ќе се зголеми тројно од сега до 2060 година. Иако има мало намалување на потрошувачката од 58,8 милиони тони на 56,6 милиони тони во периодот од 2018 до 2020 година, тоа се препишува на пандемијата COVID-19.
Генерално, двата најголеми потрошувачи на пластика во 2020 година во Европа беа секторите за пакување и градежништво. Тие сочинуваат повеќе од половина од потрошувачката, а потоа следат автомобилската индустрија, електричните и електронските уреди, апаратите за домаќинство и текстилната индустрија.
Производството и потрошувачката на пластика доведува до негативни последици за климатските промени, животната средина и биодиверзитетот. Под пластичен отпад не се подразбираат само пластични шишиња или кеси. Голем проблем е и микропластиката.
Не само што се загадува кога намерно не ставаме пластичен предмет на одреденото место, туку загадувањето се јавува и несвесно, а најмногу се работи за микропластика. Некои примери може да бидат гуми, текстил или бои. Имено, мали пластични честички се ослободуваат од гумите како резултат на нивното триење со површината на патот – абење на гумите. Проценките се дека на овој начин годишно се ослободуваат меѓу 360.000 и 540.000 тони микропластика. Текстилот, исто така, често содржи пластика, згора на тоа, околу 60 проценти од текстилот е направен од неа. Така, како резултат на производство, перење или употреба, се ослободуваат меѓу 1.650 и 61.078 тони микропластика.
Употребата на биопластика се зголемува, како и кружноста на самата пластика, но сето тоа не се случува доволно брзо.
Капацитетот за механичко рециклирање, како процес при кој пластиката се претвора во рециклирање без значителни промени во хемиската структура, постои во Европската Унија. Сепак, собраниот пластичен отпад сè уште не се испраќа во целина на рециклирање. Дури и делот што стигнува до рециклирање, не успева да се рециклира во целост. Од 100 отсто, околу 35 отсто се губат при процесот на рециклирање.
Како што е наведено, рециклирањето е добар начин за намалување на пластичниот отпад, но она што е примарно е тоа што не се јавува. Ова се постигнува со намалување на производството на пластика и изнаоѓање алтернативни материјали.
Фото: pexels
