Психолозите сè почесто укажуваат дека токму секојдневните навики, оние што ги сметаме за „нормални“, можат тивко да го забават менталниот развој, способноста за прилагодување и длабочината на размислување.
Една од првите предупредувачки точки е недостатокот на љубопитност. Луѓето кои ретко си поставуваат прашања и не чувствуваат потреба да го разберат светот подлабоко, постепено се затвораат во тесен ментален простор. Не случајно Алберт Ајнштајн велел дека нема посебни таленти, туку дека е „страстно љубопитен“. Добрата вест е дека љубопитноста не е изгубена засекогаш, таа може повторно да се разбуди, со свесна одлука да гледаме, слушаме и прашуваме „зошто“.
Хроничното одложување обврски е уште еден сигнал што психолозите го поврзуваат со намалена самодисциплина и потешкотии во донесување одлуки. Кога одложувањето станува правило, а не исклучок, тоа создава постојан стрес, чувство на вина и ментален замор. Малите, реални чекори и јасната структура не ја подобруваат само продуктивноста, тие ја јакнат и способноста за разумно расудување.
На прв поглед, слушањето изгледа едноставно. Но, многумина слушаат без навистина да разберат. Психолозите забележуваат дека површното слушање често е поврзано со послаба обработка на информации и недостиг на аналитичко размислување. Активното слушање со внимание, присутност и емпатија не е само комуникациска вештина, туку ментална дисциплина што води кон подобри односи и попромислени одлуки.
Посебно место има и односот кон промените. Интелигентниот ум е флексибилен. Тој учи, се приспособува и ја прифаќа можноста дека стариот пристап повеќе не функционира. Луѓето кои упорно се држат до навики што не даваат резултати, често остануваат заглавени. Отвореноста кон промена не значи слабост, туку ментална зрелост.
Преголемата сигурност во сопственото знаење, исто така, може да биде стапица. Кога сме убедени дека веќе сè знаеме, престануваме да учиме. Психолозите потсетуваат дека вистинската мудрост започнува токму во моментот кога ќе сфатиме колку многу сè уште не знаеме. Спремноста за преиспитување е темел на секој интелектуален напредок.
Слично е и со автоматското отфрлање на туѓи мислења. Неможноста да се сослуша поинаков став често оди рака под рака со недостаток на емпатија и критичко размислување. Прифаќањето различни перспективи не нè прави несигурни – нè прави поотпорни и попаметни во свет што постојано се менува.
На крајот, тука е саморефлексијата, можеби најтивката, но и најважната навика. Без искрено соочување со сопствените слабости, мотиви и реакции, учењето станува невозможно. Луѓето кои никогаш не застануваат да се преиспитаат, често ги повторуваат истите грешки. Саморефлексијата се гради со време: преку разговори, пишување, внатрешни дијалози или професионална поддршка.
Интелигенцијата не е фиксна категорија. Таа е процес. Секој мал чекор кон поголема љубопитност, отвореност и свесност за себе е чекор кон подлабока мудрост, подобра комуникација и поквалитетен живот.
Извор: N1info.rs
