Веганската исхрана од година во година станува се попопуларна, а луѓето се одлучуваат да станат веган поради различни причини, пред се етички, здравствени и еколошки. Веганството ја исклучува секоја храна од животинско потекло – месо, риба, јајца, млечни производи. Вегетаријанството, пак, го „одобрува“ внесувањето риба, јајца и млечни производи, па затоа веганската исхрана се смета за поекстремен облик на вегетаријанство.
Некои студии покажаа дека преминувањето кон веганство може да има различни здравствени придобивки, особено за кардиоваскуларниот систем, но дали е навистина поздраво и подобро месото и животинските производи да се исклучат од исхраната? Нутриционистката Ива Свибен ни ги објасни предностите и недостатоците на веганската исхрана.
Исклучувањето на храна од животинско потекло може да доведе до нутритивни дефицити
„Секоја форма на диета има свои предности и недостатоци и може да биде здрава или нездрава, во зависност од тоа како се спроведува. За да биде веганската исхрана квалитетна и одржлива, потребно е да се знаат основите на исхраната за да се елиминира храната од животинско потекло не доведува до нутритивни дефицити, што е лесно возможно“, предупредува Свибен.
Тој додава дека во веганската исхрана обично недостасуваат протеини, витамин Б12, омега-3 масни киселини, железо, витамин Д, калциум и цинк. Внесувањето на протеини за веганите може да биде голем проблем бидејќи веганите консумираат до 50 проценти помалку протеини од сештојадите.
„Корисноста на растителните протеини е помала од онаа на животинските протеини. Растителните протеини имаат помал дел од есенцијалните амино киселини. На житариците им недостасува аминокиселина лизин, а на мешунките им недостасува метионин, па затоа е неопходно да се комбинираат житарици и мешунки, мешунки и семиња или јаткасти плодови за да се добие целосен протеин“, истакнува таа.
Недостатокот на витамин Б12 може да доведе до анемија
Понатаму, друга хранлива материја која често им недостасува на веганите е витаминот Б12, кој се наоѓа само во храната од животинско потекло. Многу е важен за метаболизмот на железото, а без внесување на витамин Б12 постои голема можност за анемија.
„Некои растенија како спирулината, шитаке печурките и нутритивниот квасец имаат малку Б12, но не доволно. Човечкиот организам содржи резерви на Б12 кои траат до шест години, а доколку не се внесе во тој период, по шест години замор , вртоглавица, заборавеност, вкочанетост и возбуда. Б12 мора да се дополни со веганска исхрана“, вели Свибен.
Веганите исто така мора да се надополнуваат со омега-3 масни киселини, како и со цинк и калциум. „Цинкот се наоѓа во семките и јаткастите плодови, но веганството истовремено подразбира зголемен внес на фитати (лиснат зеленчук, мешунки, житарки, семки и јаткасти плодови), кои ја намалуваат апсорпцијата на цинк и калциум. За да се намали ефектот на фитатите, потребно е да се натопат житариците и мешунките, да се измијат и да се пржат јаткастите плодови, а семето да се меле“, истакнува Свибен.
Некои од одличните намирници и оброци со зеленчук што ги истакна овој нутриционист се, на пример, тофу, киноа и сеитан, кои се одликуваат со квалитетот на амино киселините. Дополнително, добар пример за вегански оброци се, на пример, чорба направена од мешунки и компири, чорба со интегрален леб или спанаќ зачинет со сок од лимон.
Заклучок
Умереното внесување на сите намирници е најидеалното решение, но доколку од која било причина одлучите да бидете веган, важно е да направите добар план за исхрана и да се погрижите да не го лишите вашето тело од некои важни хранливи материи, кои првенствено се кои се наоѓаат во храната од животинско потекло, а која во случај на веганство треба некако да ја дополните.
“Веганската исхрана може да биде добра за здравјето ако е лична одлука и ако диетата е добро испланирана. Сепак, како нутриционист се залагам за умерен внес на храна од животинско потекло, како и растителна храна. Без разлика, во соработка со клиентите, Ги почитувам нивните одлуки и подготвувам здрав вегански план исхрана и го водам човекот во процесот на соработка за нутритивниот статус да биде оптимален“, заклучува Свибен.
Извор: index.hr
