Скопје денес се наоѓа на алармантната листа на најзагадени градови – според податоците на IQAir, главниот град на Северна Македонија е рангиран како 19‑ти најзагаден град во светот.
Колку е сериозен проблемот?
Индексот на квалитет на воздухот (AQI) достигна 178, што според IQAir се смета за „нездрав за чувствителни групи“. Нивоата на PM2.5 честички се приближно 18.7 пати поголеми од максимално препорачаниот годишен праг според Светската здравствена организација (WHO).
Средната годишна концентрација на PM2.5 во Скопје за 2024 година изнесува 21,6 µg/m³, што е повеќе од четири пати над препорачаната вредност од 5 µg/m³ на WHO.
Зошто е воздухот толку загаден?
Главните причини се: согорување на дрва, јаглен или нискоквалитетно гориво за греење, особено во зимските месеци. Индустрија, сообраќај од постари возила и прашина од изградба и географските услови: Скопје е во долина опкружена со планини, што ја задржува загаденоста, особено при температурни инверзии.
Како тоа влијае на граѓаните?
Честото изложување на PM2.5 честички е поврзано со респираторни болести, срцеви проблеми и други здравствени ризици
Експерти и граѓански активисти повикуваат на итни системски мерки: подобрување на јавниот превоз, замена на старите возила, стимулирање на зелено греење и строг режим за индустриски емисии.
Што може да се направи?
Граѓаните можат да користат прочистувачи на воздух дома, да носат маски (KN95/FFP2) кога загаденоста е висока и да избегнуваат напорни активности надвор при AQI над 150
