Венецуела со години применува стратегија слична на онаа на Русија и Иран за да ги заобиколи строгите американски санкции врз својата нафтена индустрија – потпирајќи се на таканаречената „флота во сенка“, составена од стари танкери кои пренесуваат сурова нафта до купувачи, пишува The Wall Street Journal.
Делумната нафтена блокада, или „карантин“, воведена од претседателот Доналд Трамп, се заканува целосно да го уништи овој црн пазар, за кој американските власти тврдат дека ги полни џебовите на венецуелскиот лидер Николас Мадуро и ја одржува во живот кревката економија на земјата.
Американски официјални лица соопштија дека војската ќе ја таргетира мрежата танкери кои веќе се под санкции на Министерството за финансии на САД. Тие бродови сочинуваат околу 70 проценти од извозот на венецуелска нафта, најчесто кон азиски купувачи кои плаќаат со криптовалути, изјави венецуелскиот економист Асдрубaл Оливерос за државното радио.
Според неговите процени, губењето пристап до оваа мрежа би ја чинело Венецуела околу осум милијарди долари годишно.
Некои санкционирани танкери веќе го сменија курсот за да ја избегнат американската флота во Карипското Море, која минатата недела заплени еден брод. По заплената на танкерот Skipper, од Венецуела исплови најмалку еден танкер, но со мазут, а не со повредната сурова нафта.
Според податоците на TankerTrackers.com, околу 75 танкери моментално се наоѓаат во венецуелските води, а половината од нив се на црната листа на американското Министерство за финансии. Обично, околу 20 од нив се користат за извоз на сурова нафта.
Венецуела не е воена сила како Русија или Иран
Американските власти наведуваат дека оваа мерка е подобро да се нарече „карантин“, а не блокада, бидејќи легалните танкери сè уште имаат дозвола за пловидба. Вистинска блокада, според меѓународното право, би се сметала за чин на војна. Сепак, ова претставува најагресивна примена на американска воена моќ за спроведување нафтени санкции врз Венецуела.
Клучниот проблем за Каракас е што земјата е далеку поранлива, бидејќи не е воена сила како Русија или Иран, кои исто така се под американски санкции, но тие се спроведуваат далеку полабаво.
Мадуро и неговите соработници ги осудија американските акции, обвинувајќи го Вашингтон дека се обидува да ја собори владата и да ги ограби венецуелските нафтени резерви – меѓу најголемите во светот. Каракас ја обвини Америка за „кражба“ по заплената на танкер со 1,9 милиони барели нафта наменети за Куба.
Во обраќање до јавноста, Мадуро ги отфрли тврдењата на Трамп дека Венецуела „украла земја и нафта“ од САД.
„Трговијата со нашата нафта и сите природни ресурси ќе продолжи – таму и назад“, изјави Мадуро, додавајќи дека венецуелскиот народ ќе остане апсолутен сопственик на своите богатства.
Државната нафтена компанија соопшти дека испораките продолжуваат со „целосно осигурување и оперативни гаранции“, иако западни дипломати сметаат дека венецуелската војска нема да се спротивстави на американските операции.
„Флотата во сенка“ – ирански модел, преземен од Русија
Венецуела моментално произведува околу 900.000 барели дневно – далеку од врвот од 3,5 милиони во 1990-тите. Единствената нафта што ја напушта земјата без санкции е онаа преку компанијата Chevron, која има посебно изземање.
За самостоен извоз, Венецуела се потпира на „флота во сенка“ од околу 900 бродови – метод првично развиен од Иран, а подоцна усовршен од Русија. Овие танкери користат лажни знамиња, пренос на нафта од брод на брод и исклучени транспондери за да го сокријат потеклото.
Со засиленото американско присуство во Карибите, експертите сметаат дека спроведувањето на карантинот е изводливо и дека не се очекува сериозен отпор од екипажите на танкерите.
„Операторите се обични платени морнари – немаат што да добијат со отпор“, изјави поморскиот аналитичар Брајан Кларк.
Сепак, целосното спроведување на карантинот може да потрае и да доведе до продолжена криза.
„Мадуро ќе попушти само ако заканата од воена акција стане навистина убедлива“, оцени аналитичарот Николас Вотсон.
