Цените на терминските договори за какао во Њујорк и Лондон паѓаат веќе неколку месеци, достигнувајќи најниско ниво во речиси една година. Во Њујорк најактивниот договор падна за дури 4,5 проценти, на 6.682 долари по тон, додека терминските договори во Лондон паднаа за 4,1 процент. Падот следеше по почетокот на главната берба во Обалата на Слоновата Коска на 1 октомври, најголемиот светски производител на какао, додека испораките од Гана, вториот најголем производител во Африка, се зголемија.
Иако зголемувањето на испораките од Гана е дел од редовниот сезонски ритам, тоа не е резултат на зголемена побарувачка, туку на порано започнување на сезоната, повисоки откупни цени и намалување на илегалниот извоз. Од друга страна, глобалната побарувачка за зрна какао останува слаба, притисната од намалената потрошувачка на чоколада и внимателниот пристап на производителите на какао.
Значи, комбинацијата од поголема понуда и послаба побарувачка создаде притисок врз цените, што е главниот причинител за наглиот пад на цените на какаото во последниот период. Побарувачката е особено слаба во Европа и Северна Америка, додека, на пример, преработката на какао во Малезија падна за 35 проценти во третото тромесечје во споредба со истиот период минатата година.
Намалување на глобалниот дефицит
Пазарот на какао последните години беше во криза, со рекордни цени поттикнати од низа лоши берби и ограничена понуда. Но, 2025-та носи први знаци на опоравување.
Обалата на Слоновата Коска очекува берба од околу 1,35 милиони тони, скоро иста како минатата година (1,4 милиони тони), објави Блумберг порано овој месец. Гана ја започна бербата два месеци порано од вообичаено, со испораки во август четири пати поголеми од истиот период минатата година, и ја зголеми „farmgate“ цената (цената по која фармерите директно продаваат зрната какао) за 4,2 проценти, на 50,45 гански цеди (4,07 долари) по килограм.
Растечките откупни цени во Обалата на Слоновата Коска и Гана ги поттикнуваат производителите да продаваат зрна и го намалуваат мотивот за криумчарење во соседните земји, дополнително стабилизирајќи ги глобалните залихи. Сепак, пазарот останува напнат, со цени над историските просеци.
Влијание врз производителите на чоколада
Недостигот на какао на светскиот пазар ги принуди производителите на чоколада да купуваат зрна по високи цени и да создаваат поскапи залихи, кои сè уште ги користат. Освен тоа, пазарот е чувствителен на секоја промена во производството или во политиките за откупни цени, бидејќи дури и најмали отстапувања можат да влијаат на количината достапна за извоз.
Како резултат на тоа, дури и кога се очекува мал вишок во тековната сезона, цената останува над историските нивоа бидејќи производителите сè уште имаат скапи залихи, а пазарот чека стабилизација на понудата од клучните земји.
Значи, иако пазарот бележи корекција и пад на цените, сегашните цени остануваат високи во споредба со историските нивоа, што значи дека производителите сè уште имаат поголеми трошоци од вообичаеното на долг рок.
Падот на терминските цени на какаото, иако охрабрувачки за потрошувачите, сè уште не се одразил на малопродажните цени на чоколадните производи. Ова е затоа што производителите на чоколада сè уште работат со скапи залихи купени по рекордно високи цени од претходната сезона.
Дури и кога берзата покажува пад на цените, компаниите мора да ги амортизираат претходните повисоки трошоци за суровини, што значи дека падот на терминскиот пазар не се пренесува веднаш на полиците во продавниците. Освен тоа, производителите на чоколада внимателно ја планираат набавката и преработката на новите зрна, бидејќи пазарот на какао останува чувствителен на временските услови во клучните земји, „farmgate“ цените и потенцијалните нарушувања во снабдувањето. Ова создава „одложен ефект“ – иако глобалната понуда расте, а цените на какаото паѓаат, потрошувачите можат да очекуваат стабилни или само благо намалени цени на чоколадата во наредниот период.
Пазарот на бел шеќер исто така доживува сличен тренд. Разликата меѓу белиот и суровиот шеќер падна на најниско ниво од февруари 2025, делумно поради намалениот увоз од Пакистан и слабата глобална побарувачка. Падот на цените на шеќерот, заедно со падот на цените на какаото од рекордно високи нивоа, создава сложен контекст за производителите на слатки.
Пониските цени на шеќерот може да ги намалат трошоците за производство, но иако цените на какаото паѓаат, тие остануваат над историските просеци, што го ограничува потенцијалот за значително намалување на малопродажните цени на чоколадата. Како што глобалната понуда се стабилизира, се очекува производителите на чоколада постепено да ги пренесат пониските трошоци на потрошувачите.
