Морепловец без компас
Кога италијанскиот мајстор Hugo Pratt го создава Corto Maltese во 1967 година, тој не замислува класичен херој, туку антијунак – циничен романтик, анархист и филозоф со шапка на морнар и поглед полн со далечини. Роден во фиктивна 1887 година во Ла Валета (Малта), со британски морнар и андалузиска вештерка како родители, Corto расте на рабовите на цивилизациите, без нација, без пристаниште и без вистинска припадност.
Тој е авантурист кој никогаш не бара богатство, туку приказни – талка низ светот од Карибите до Манџурија, од Венеција до Самоа, среде империјални судири, револуции и митови. Но секогаш останува надвор од системот: не е пират, не е војник, не е шпион. Тој е набљудувач и учесник, но никогаш роб на историјата.
Политика на неприпадност
Corto Maltese е еден од најкомплексните архетипови на европската поп-култура: анархист без идеологија, човек кој ги презира границите, државите и национализмот, но истовремено има остро чувство за правда и солидарност. Тој не е неутрален: секогаш застанува на страната на потиснатите, бунтовниците и изгубените, но никогаш не се врзува за нивната идеологија.
Неговиот светоглед е мешавина од нихилизам и хуманизам – тој не верува во големите приказни, но верува во малите дела на добрина. Ова го прави особено релевантен лик за современото време: Corto е прототип на космополитскиот човек кој не припаѓа никому, но е дома насекаде.
Литературен и културолошки контекст
Hugo Pratt го создава Corto Maltese не само како лик, туку како портал кон еден паралелен свет каде историјата, митот и соновите се испреплетени. Во неговите стрипови – најпознати меѓу нив „Ballad of the Salt Sea“ (1967) и „Corto Maltese in Siberia“ (1974) – реалните настани се спојуваат со симболика и поетика: Corto среќава вистински историски личности (како Rasputin или Jack London), но и мистични фигури од легендите и литературата.
Преку Corto, Pratt ја поставува стрип-уметноста на рамо со литературата. Неговите дијалози се цитирани како афоризми, а неговите размислувања за моќта, судбината, љубовта и слободата звучат како фрагменти од модерна филозофија.
„Судбината не постои. Постојат само избори – и последици.“
– Corto Maltese
Симбол за цела епоха
Corto Maltese не е само лик – тој е огледало на XX век, на неговите утопии и разочарувања. Тој ги гледа империите како се распаѓаат, револуциите како се извитоперуваат и новите идеологии како стареат уште пред да победат. Но и покрај тоа, тој никогаш не се предава на цинизамот – напротив, ја слави индивидуалната слобода како единствена вистинска револуција.
Во време на масовна политика и колективни идентитети, Corto претставува култ на индивидуата и одлуката да се живее по сопствени правила. Во тоа лежи и неговата најголема моќ: да биде алтернатива на сите алтернативи.
Вечно патување
Повеќе од половина век по неговото создавање, Corto Maltese останува жив симбол на немирниот дух, на човекот што никогаш не престанува да патува – географски, духовно и морално.
Тој не е суперхерој, не е спасител, не е гласник на „вистината“. Тој е само патник со компас во срцето, кој одбива да прифати дека светот мора да биде таков каков што му го нудат.
Во доба на нови ѕидови, национализми и дигитални граници, ликот на Corto Maltese потсетува дека слободата не е место – таа е состојба на умот.
