Овие необични феномени беа откриени во рамките на експериментот ANITA (Антарктичка импулсивна транзиентна антена) на НАСА, чија цел беше да детектира космички честички со висока енергија, поточно неутрино — субатомски честички без електричен полнеж и со многу мала маса, кои се движат со брзина близу до брзината на светлината — кои речиси непречено минуваат низ материјата, пишува CNN.
За време на четири мисии реализирани помеѓу 2006 и 2016 година, експериментот сними чудни радио сигнали од балон кој лебдел над Антарктикот. Наместо да доаѓаат одозгора, како што се очекуваше, два од сигналите беа снимени под хоризонтот, како да поминале илјадници километри низ внатрешноста на Земјата. Според законите на физиката, ова е невозможно, бидејќи таквите сигнали треба да бидат апсорбирани од карпата.
Тимот на ANITA заклучи дека она што го забележале не може да се објасни со сегашното разбирање на физиката на честичките.
Други експерименти не успеаја да пронајдат слични докази
И покрај големиот интерес за податоците од ANITA, други експерименти не успеаја да ја потврдат детекцијата на овие необични сигнали. Меѓу нив е опсерваторијата Пјер Оже во Аргентина, еден од најголемите и најчувствителните детектори на високоенергетски космички зраци во светот. Нејзините научници анализираа повеќе од една деценија податоци, но не пронајдоа ништо слично.
„Нашето ново истражување покажува дека вакви сигнали не се забележани во експерименти како оној на Пјер Оже“, изјави астрофизичарката Стефани Висел од Универзитетот Пен Стејт.
Физичарот Џастин Ванденбрук од Универзитетот во Висконсин додаде: „Ако сигналите на ANITA беа реални и чести, Оже требаше да ги забележи, но не ги забележа.“ Слична е ситуацијата и со експериментот IceCube, кој користи мрежа од детектори поставени длабоко во антарктичкиот мраз. И покрај својата екстремна чувствителност, IceCube не откри такви сигнали.
Хипотези и нови обиди
Една од разгледуваните можности е сигналите да потекнуваат од редок вид неутрино — тау неутриното. Оваа честичка може да се распадне и да произведе тау лептон (познат како тау честичка или тауон) и да се регенерира, што теоретски би ѝ овозможило да помине низ поголеми количества материјал. Сепак, и оваа теорија не се совпаѓа сосема со податоците од ANITA, бидејќи сигналот би требало да дојде под помал агол.
„За тау неутрината, очекуваме агол на влез од еден до пет степени под хоризонтот“, објасни Висел. „Во овој случај, сигналот беше забележан под агол од околу 30 степени, што е премногу за честичката да помине без значителна загуба на енергија.“
И покрај бројните обиди да се објаснат сигналите, одговорот сè уште не е пронајден. Но, научниците не се откажуваат. Во тек е нов експеримент наречен PUEO (Payload for Ultra-High Energy Observations), кој исто така ќе биде лансиран над Антарктикот. Летот со балон е закажан за декември, а новата опрема ќе биде десет пати почувствителна од ANITA.
„Со PUEO ќе имаме подобра чувствителност и можеби конечно ќе разбереме што е тоа“, рече Висел, додавајќи: „Најверојатно станува збор за некој тривијален физички ефект што сè уште не сме го препознале. Но, сè додека не ги исклучиме сите можности, продолжуваме да бараме одговори.“
Извор: Index.hr