Иако договорот беше усвоен во понеделник, тој не го спречи веќе најавениот тридневен национален штрајк кој започна во неделата вечерта.
Коалицијата од пет партии го постигна долгоочекуваниот договор по 20 часа разговори, исполнувајќи го ветувањето на премиерот Барт де Вевер дека прашањето ќе биде решено пред Божиќ.
„Денес труд, утре плод,“ напиша Де Вевер на платформата X. „Само така го обезбедуваме нашиот систем на благосостојба за иднината.“
Според планот, зголемувањето на одредени даноци и кратењето на државните трошоци треба да го намалат федералниот дефицит за 9,2 милијарди евра до 2029 година. Во 2024 година буџетскиот дефицит на Белгија изнесуваше 4,5% од БДП, а државниот долг надминуваше 100% од БДП—значително над границите поставени од ЕУ.
Како изгледа буџетскиот план?
Едно од најконтроверзните прашања беше евентуалното зголемување на ДДВ, околу кое партиите не успеаја да постигнат заедничка позиција. Во финалниот договор нема општо зголемување на ДДВ, но тоа ќе важи за одредени производи и услуги.
Најпогодени ќе бидат секторите за забава и угостителство, со повисоки цени на хотелски престои, оброци за носење и билети за кино.
Планот предвидува и:
- повисок данок на авионски билети,
- „пакетен данок“ за онлајн нарачки од продавници надвор од ЕУ, како Shein и Temu,
- нов данок за банките,
- повисоки акцизи на природен гас,
- поевтина електрична енергија.
Индексацијата на платите — механизам кој ги усогласува платите со инфлацијата — исто така беше клучна дебатна точка. Според агенцијата Belga, повеќето вработени ќе продолжат да ја добиваат целосната индексација, додека за оние со плати над 4.000 евра бруто месечно ќе има ограничување.
Лидерот на Реформистичкиот движење, Жорж-Луј Буше, поздрави дел од договорот, нагласувајќи дека „нема зголемување на ДДВ стапките“ и дека „кошницата за купување и индексацијата остануваат заштитени.“
Пациентите ќе плаќаат повеќе од свој џеб при посета на лекар, но засега не е познато за колку ќе се зголемат трошоците. Владата, покрај тоа, планира да врати 100.000 лица кои се на долгорочно боледување назад на пазарот на труд.
Точниот датум на стапување на мерките во сила сè уште не е познат.
Реакциите се поделени. Синдикатот ABVV го критикуваше договорот, оценувајќи дека „товарот повторно паѓа врз работниците и болните, додека големите богатства повторно поминуваат лесно“.
Тридневен национален штрајк
Штрајковите во Белгија стануваа сè почести додека растеше незадоволството од владините мерки за намалување на долгот.
Тридневниот штрајк, организиран од трите најголеми синдикати, продолжува во согласност со планот и покрај постигнатиот буџетски договор.
- Недела вечер / понеделник: железничкиот и јавниот транспорт стапија во штрајк, со обемни прекини во возниот ред.
- Вторник: штрајкот се проширува на јавниот сектор и ќе влијае врз училиштата и дел од државните служби. Поштенските услуги ќе бидат делумно погодени.
- Среда: најинтензивниот ден, со национален штрајк и сериозни пореметувања на аеродромите во Брисел—Завентем и Шарлерои.
Штрајкот ќе продолжи сè додека синдикатите не добијат нова, подобра понуда од владата.
Извор: Euronews
