Август во Париз обично значи празен град. Додека повеќето жители се упатуваат кон морето, оние што остануваат се соочуваат со стара париска навика: потрагата по совршена градина на кафе, натопена со сонце, идеална за попладневен аперитив.
До неодамна, наоѓањето на такво место зависеше од среќа или порака од пријател. Сепак, во последниве години, апликацијата Jveuxdusoleil („Сакам сонце“), која користи алгоритми и податоци за висината на зградите, покажува точно каде е сонцето на улиците и терасите во Париз.
Апликацијата беше лансирана во 2020 година од Жан-Шарл Левен како личен проект, тој сакаше да научи програмирање и да го реши својот проблем: каде да се најде сенка во текот на топлите денови и каде да се фатат сончевите зраци по работа. Користејќи ја платформата OpenStreetMap и податоците за движењето на сонцето, апликацијата ги прикажува сончевите тераси, додека оние во сенка исчезнуваат од мапата. Корисниците можат сами да додаваат нови локации или да поправаат грешки, па затоа е споделена, постојано надградувана алатка.
„Апликацијата работи низ целиот свет, но е особено корисна во Париз, каде што не е лесно да се најде место на сонце поради тесните улици и високите згради“, вели Левен.
Тераса како втора дневна соба
За Парижаните, терасата не е само место за пиење, туку и дел од начинот на живот. Столовите често се свртени кон улицата, со цел да се набљудува минувањето на луѓето и градскиот живот. Со оглед на фактот дека во Франција нема култура на бакшиш, гостинот може да нарача еспресо за помалку од две евра и да седи со часови, терасата станува како дневна соба.
Фотографот и новинар Пјер Бурго, автор на бројни книги за бистро културата, истакнува дека терасата нуди „еден од најавтентичните погледи на Париз. Таа е симбол на француската уметност на живот, место каде што се среќаваат различни луѓе, со едната нога на улица, а другата во кафуле. Вие сте потопени во градот и неговиот спектакл на живот“.
Враќање кон сонцето по мрачната зима
Употребата на апликацијата расте секоја година, особено напролет, кога Парижаните бараат што е можно повеќе светлина по сивите месеци. За време на најтемната зима во последните 30 години, кога Париз беше без сонце со недели, во март 2024 година апликацијата забележа речиси 20.000 посети за само една недела.
Левен нема профит од апликацијата, напротив, тој самиот плаќа за одржување на серверот.
„Ова е чисто проект од страст“, вели тој.
Бистро културата е под закана
Додека Jveuxdusoleil добива нови клиенти, бистро културата поминува низ криза. Бројот на бистроа во Франција се намали од половина милион во 1900 година на помалку од 40.000 денес. Во Париз останаа само малку повеќе од 1.000, додека во 1970-тите имало до 6.000.
Причината за падот се различни фактори: автомобили и автопати, телевизија и паметни телефони кои ја намалија потребата за дружење во локалните кафулиња, глобализацијата и зголемувањето на цените на кириите. Критичарите зборуваат и за „американизацијата на Париз“, каде што затворањето на бистроата следи по експанзијата на синџирите за брза храна.
Интересно е што технологијата, која придонесе за падот на популарноста на бистроата, би можела да помогне во нивниот опстанок. „Апликацијата нè потсетува дека живееме во реалниот свет, на вртечка земја, со сонце што се движи“, објаснува Бурго.
„Кога се среќаваме со пријатели во бистро, тоа не е дигитален состанок во облакот, туку вистинско искуство, со луѓе, декор и разговор. Тоа е она што му дава смисла“, додава тој.
