Младинската иницијатива за човекови права (YIHR) објави дека стои зад големите плакати поставени вчера на местата Нови Загреб – кај Власешајот, на продолжението од Исладска и Већеслав Холјевца, како и на Јадранската авенија. Овие плакати се поставени непосредно пред големиот концерт на Марко Перковиќ Томпсон на хиподромот, каде што присуствуваа стотици илјади луѓе.
На плакатите пишуваше: „Антифашизмот е најголем концепт на светот“. YIHR нагласува дека токму антифашизмот е темелот врз кој е создадена современата хрватска државност, а не наследството на НДХ. „Во денешна демократска Хрватска и Европа, антифашизмот не е идеолошки избор, туку цивилизациска вредност и предуслов за слободно општество“, истакнуваат тие.
Инцијативата реагира: најмасовен профашистички собир по Втората светска војна
YIHR го смета концертот на Томпсон за „најмасовниот напад врз уставните вредности на Р. Хрватска од крајот на деведесеттите“ и „најголем профашистички собир во Европа по Втората светска војна“. Организаторите, како што велат, неколку дена демонстрираа отворена поддршка на забранети симболи и омраза – кулминирајќи со гласно извикување на усташкиот поздрав „За дом спремни“ пред стотици илјади присутни.
YIHR нагласува дека Уставниот суд и низа закони – како Казнениот законик и законот за спречување дискриминација – јасно го забрануваат истакнувањето на фашистички симболи и поттикнување омраза. „Не станува збор за ограничување на слободата на говорот, туку за мерки за заштита на највисоките уставни вредности во хрватското општество“, порачуваат од YIHR.
Иницијативата ги повикува властите, полицијата, премиерот, претседателот и градоначалникот на Загреб да преземат мерки против оние што истакнаа забранети симболи, и да се оградат од овој настан. YIHR функционира во регионот од 2008 година, активно се бори против ревизионизмот и промовира антифашистички вредности и граѓански родов воспит.
Концертот и јавната реакција
Според извештаи на Associated Press и Reuters, концертот на Томпсон се оддржа на 5 јули на загребскиот Хиподром и привлече рекордни 450 000–500 000 посетители, што го прави најголемиот концерт во историјата на Хрватска .
Иако организаторите официјално го забранија истакнувањето на националистички симболи, медиумските извештаи забележаа извикување на усташкиот поздрав „За дом спремни“ и примена на усташки симболи од групи во публиката .
Историски и правен контекст
Покрај ЈИИТР, бројни меѓународни и домашни аналитичари оценуваат дека јавното користење на „За дом спремни“ и повиците на усташки симболи се директен напад врз уставните и европските вредности. Како што потсетуваат од YIHR, оваа практика е повеќекратно забранета од Уставниот суд и различни закони во Хрватска .
Жанровски препознатлив контраст
Марко Перковиќ (Thompson) е познат по мешањето на патриотски, религиозни и историски теми, но и по контроверзни врски со усташкото минато. Во повеќе наврати е забрануван во Швајцарија, Холандија и Босна, токму поради прославување на усташки симболи и душевна изјава „За дом спремни“ во песни како „Bojna Čavoglave“