По убедливата победа на парламентарните избори во Чешка, милијардерот и поранешен премиер Андреј Бабиш повторно се подготвува за формирање влада. Неговото движење АНО (ДА) освои 35% од гласовите, но без апсолутно мнозинство, што значи дека ќе мора да влезе во коалициски преговори – најверојатно со популистичките и евроскептични партии како „Возачи за себе“ и „Слобода и директна демократија“.
Иако делови од коалициските партнери бараат референдум за напуштање на ЕУ и НАТО, Бабиш јасно изјави дека не поддржува излез од ниту една од овие организации. Според аналитичарите, тој е прагматичен лидер кој не сака отворен конфликт со Брисел – особено затоа што неговите компании добиваат значителни европски субвенции.
Односот со ЕУ: Риторика дома, разум во Брисел
Иако се очекува Бабиш да продолжи со анти-ЕУ реторика за домашна употреба, експертите не веруваат дека тој ќе тргне по патот на радикални лидери како Виктор Орбан или Роберт Фицо. Европскиот аналитичар Јири Пехе вели дека Бабиш нема да предизвика отворен судир со ЕУ, но ќе се спротивстави на одредени политики, како проширувањето на Унијата со Украина и забраната за мотори со внатрешно согорување до 2035 година.
Можен сојуз со Орбан и Фицо?
Победата на Бабиш е пречекана со одобрување од унгарскиот премиер Виктор Орбан. Двајцата се пријатели и членови на новоформираната европска политичка група „Патриоти за Европа“ (PfE). Доколку Бабиш формира влада, оваа група ќе има двајца премиери во Европскиот совет, што би можело да ги успори одлуките на ЕУ, особено околу прашања како што се санкции против Унгарија. Пехе предупредува дека Бабиш би можел да искористи вето за да го заштити Орбан од евентуални казни.
Политика кон Украина: Популизам со економска логика
Во предизборната кампања, Бабиш тврдеше дека Чешка не треба „толку да троши на Украина“, но аналитичарите велат дека тоа било популистичка порака насочена кон одредени гласачи. Во реалноста, Бабиш не е противник на Киев и се очекува да ја продолжи поддршката за Украина, особено ако чешката воена индустрија има корист од тоа. Плановите да се укине иницијативата за снабдување муниција за Украина сега се ревидираат – со Бабиш велејќи дека „можеби само ќе се промени, а не отфрли“.
Зелената агенда на ЕУ под прашање
Бабиш е и остар критичар на Европскиот зелен договор, особено планот да се забрани производството на мотори со внатрешно согорување. Со автомобилската индустрија која сочинува 10% од БДП на Чешка и 25% од извозот, ваквите промени се гледаат како закана. Сепак, експертите посочуваат дека чешките фабрики веќе преминуваат кон електрични возила, што укажува на можен компромис.
