Претседателот на Франција, Емануел Макрон, вчера ја отвори Конференцијата на Обединетите Нации за океаните (UNOC) во Ница со говор во кој ги повика светските лидери да се здружат за заштита на океаните.
Меѓутоа, според активистите, во говорот имаше една значајна отсуство: фосилните горива.
Глобалното ширење на офшор и крајбрежни активности за експлоатација на нафта и гас претставува сериозна закана за морските екосистеми, како што нагласува нов извештај од Earth Insight, компанија за анализа на податоци која ги следи активностите за фосилни горива и рударство низ светот.
„Ова очигледно отсуство покажува дека влијанието на експлоатацијата на фосилни горива врз морската биодиверзитет и крајбрежните заедници продолжува да се игнорира“, вели Тајсон Милер, извршен директор на Earth Insight.
„Франција има можност да го искористи овој историски момент и повторно да покаже лидерство, како што тоа го направи во 2015 со Парискиот договор, повикувајќи ги земјите да ја запрaт експанзијата на офшор и крајбрежните активности за фосилни горива
Еден од главните фокуси на третата UNOC е ратификацијата на Договор за високи мориња, кој ќе им овозможи на земјите првпат да создадат морски заштитени области во меѓународните води.
Дури и на климатскиот самит на ОН минатата година во Баку (COP29), фосилните горива беа ретко спомнати во клучните документи, иако нивната употреба е главен причинител за климатската криза.
Како експлоатацијата на фосилни горива го загрозува океанот?
Горењето на фосилни горива создава голем товар врз океаните, кои ја апсорбираат вишокот топлина, што доведува до низа опасни последици, од уништување на коралните гребени до поттикнување на повеќе урагани.
Нов извештај од Earth Insight ја открива големата физичка присутност на инфраструктурата за фосилни горива во океаните и штетата и загадувањето предизвикани од нејзиното ширење.
Голем дел од ова ширење се случува во „фронтир региони“ — слабо истражени области со значаен потенцијал за развој на нафта, гас и течен природен гас (LNG).
Прегледувајќи 11 случаи од целиот свет, аналитичарите утврдиле дека нафтените и гасните блокови покриваат повеќе од 2,7 милиони км² во овие фронтир региони — површина приближно колку Аргентина.
Дополнително, 100.000 км² од овие блокови се преклопуваат со заштитени области, што значи дека 19 отсто од крајбрежните и морските заштитени области (MPA) се под ризик во фронтир регионите.
Коралните гребени, ливадите со морска трева и мангровите се некои од виталните екосистеми кои се загрозени од компаниите за фосилни горива. Приближно 63 отсто од ливадите со морска трева во овие региони — од Барбадос до Сенегал — се преклопуваат со нафтени и гасни блокови, предупредува студијата.
Истражувачите предлагаат низа решенија за справување со еколошките и социјални штети од експлоатацијата на фосилни горива, почнувајќи со запрењето на експанзијата во еколошки чувствителни региони и отстранување на ненаменети нафтени и гасни блокови.
Тие велат дека меѓународните договори — како Договорот за непроширување на фосилни горива — треба да се зајакнат со цел да се забрани новата офшор и крајбрежна експанзија на нафта и гас. Токму тука меѓународните конференции како UNOC би можеле да се искористат за поттикнување на акцијата.
