Во споредба, втор по стапка на осаменост е источниот Медитеран со 21%, потоа Југоисточна Азија со 18%, додека Европа има најниска стапка – околу 10%. Овие податоци ја разнишаа традиционалната перцепција дека Африка е заштитена од ваквите проблеми поради својата колективистичка култура.
Лични приказни зад статистиката
Приказната на Мајклин од Зимбабве го открива човечкиот лик на оваа статистика. Таа ја изгубила мајка си кога имала девет години, по што била испратена да живее со татко ѝ, кој често бил отсутен поради работа. Нејзината маќеа била емоционално насилна, а полубраќата и полусестрите многу постари. „Само се обидувавме да преживееме и да стигнеме до следниот ден. Знаев дека сум сама,“ вели таа. Денес, на 33 години, живее во Гквеберха (поранешен Порт Елизабет) во Јужна Африка, градејќи мал бизнис и одгледувајќи четири деца сама.
Премолчена реалност
Д-р Клеопа Маилу, поранешен министер за здравство на Кенија и член на комисијата на СЗО за социјална поврзаност, признава дека на почетокот ги отфрлил резултатите. „Се држев до сликата за Африка од 50-тите и 60-тите години. Мислев дека осаменоста е проблем на Западот. Потоа сфатив дека тоа е само идеализирање на минатото,“ вели тој.
Според него, осаменоста никогаш не била призната како здравствен проблем во Африка, а политиките за јавно здравје се фокусирале на заразни и хронични болести, игнорирајќи ја социјалната благосостојба.
Урбанизација, глобализација и нови вредности
Африка се урбанизира со невидена брзина – во следните три децении, урбаното население ќе се удвои од 700 милиони на 1,4 милијарди. Глобализацијата и промената на животните услови го менуваат и поимот за богатство и заедништво.
„Во традиционалните заедници, доволно беше да имате крава и парче земја. Сите беа на исто ниво. Сега има различни нивоа на сиромаштија и многу притисок, што ги разделува луѓето,“ објаснува Маилу.
Мајклин забележува дека Африка денес многу повеќе ја копира западната култура: „Сè се врти околу мене и моите најблиски. Можеби затоа луѓето стануваат поегоистични.“
Патот напред
Експертите предупредуваат дека ако социјалната изолација продолжи да расте, последиците ќе бидат сериозни – од ментално здравје, до економска продуктивност и одржлив развој. Решението, според Маилу, бара свесно враќање на вредностите на заедништво и поддршка, адаптирани на современиот контекст, но без целосно губење на традиционалните модели.
Африка сè уште има време да ја запре оваа тивка епидемија. Но за тоа, мора да ја признае – и да почне да зборува за неа.
