Оваа година се навршуваат 50 години од објавувањето на деби албумот на популарната хрватска пејачка Јосипа Лисац насловен како „Дневникот на една љубов“. Овој албум остави голем траг на тогашната југословенска музичка сцена, а и денес важи за еден од најдобрите екс-ју албуми во историјата.
Како еден вид концептуален албум за една млада жена која ја открива љубовта, возбудата поврзана со ова чувство, но и неизбежните разочарувања при доаѓањето на разделбата, „Дневникот на една љубов“ беше пионерски потфат во поп-рок музиката на поранешната држава.
Јосипа Лисац тесно соработуваше на албумот со нејзиниот партнер, Карло Метикош, кој ја компонираше музиката, и Ивица Крајач, авторот на текстовите. Диригент и аранжер на сите песни на плочата беше Бране Ламберт Живковиќ, од групата Тајм, а во снимањето на песните учествуваа и неговите колеги од групата, како и многу други еминентни музичари од тоа време.
Албумот вешто комбинира рок, соул, блуз, фанк, прогресив рок, фолк рок, но и звук типичен за балканската клима.
Ѕвезда на плочата е неповторливата Јосипа Лисац, која со својата специфична вокална изведба направи песните како „О една љубов“, „Среќа“ и „Прв пат“ да станат безвременски хитови, кои и денес ги изведува на концерти.
„На шега велам дека овој албум се одрече од авторот и од мене како изведувач и ‘замолува’ да го оставиме на мира. Како и сите вистински уметнички дела, одамна тргна на свое патување без своите творци. Тој е една вистина во која тие што бараат и сакаат љубов можат да најдат пораки“, изјави неодамна Јосипа Лисац за албумот.
„Дневникот на една љубов“ беше ремастеризиран во студиото „Аби Роуд“ во Лондон и повторно издаден на винил пред големата годишнина оваа година. Со цел одбележување на големиот јубилеј, Јосипа Лисац организира и турнеја низ градовите од поранешна Југославија, а во Скопје ќе настапи на 3 ноември.
Запознавањето и соработката на Јосипа и Карло
Јосипа и Карло првпат се запознале во живо на крајот на 1970 година во Скопје на заеднички настап, но тој тогаш не ѝ обрнувал внимание или барем така мислела таа. Следната средба се случила една година подоцна, на 6 февруари 1971 година, во Петриња. „Влегов во соблекувалната полна со изведувачи и прв го видов. Ни се сретнаа погледите и тоа беше тоа“, изјави Јосипа Лисац опишувајќи ја таа средба.
Карло го опиша почетокот на нивната приказна вака: „Кога се вратив во Загреб, сфатив дека музичката сцена се смени. Дојдоа други луѓе, групата беше како печурки по дождот, не знаев ни кој, што прави… Но, некако се удавив во таа рутина, имав чизми, и еднаш отидов во Петриња, ја сретнав Јосипа Лисац, нашите погледи се сретнаа – како во приказната – и оттогаш не сме се разделиле. Бев воодушевен од нејзиното пеење и начинот на кој се однесуваше… Потоа се заљубив до уши и така натаму… Првата плоча што Јосипа ја купила во животот беше – плоча на Мет Колинс! Судбина… Кога почувствував дека има некој необичен, кој го заслужува моето внимание, кога сфатив дека веќе сум малку стар и уморен од рокенролот и дека атмосферата на сцената не ветува ништо добро – решив да не се форсирам повеќе. И бидејќи цело време на моето патување, од 1957 до 1970 година, постојано свирев на пијано, компонирав нешто, кога Јосипа ме слушна – ми предложи да компонирам нешто за неа… Потоа отидовме во Русија, а таму две години работев на нашиот прв албум, кој беше навистина направен со голема љубов и ентузијазам. Всушност, ние го направивме тој албум за нас“.
Така настана антологискиот албум на Јосипа Лисац. Карло, заедно со Ивица Крајач, беше автор на сите песни на албумот. Замислен како хронологија на подемите и падовите на една романтична врска, албумот ја вклучува и оригиналната верзија на песната „За една младост“.
Врската меѓу Карло и Јосипа траеше следните 20 години и остана запаметена како една од најголемите и најубавите љубовни приказни од овие простори. Карло сите песни ги пишуваше и компонираше само за Јосипа.
Откако во 1976 година Јосипа сними џез албум со светските џез великани (Ерни Вилкинс, Кларк Тери, Џони Басо…), во продукција на Метикош и Бошко Петровиќ, таа замина да живее со Карло во САД. Таму живееле и твореле три години, а Јосипа таму соработувала со врвни американски музичари. Резултатот од оваа соработка беше албумот „Made in USA“ од 1979 година на хрватски и англиски јазик. Тие двајца во текот на кариерата снимија 13 албуми заедно, а заедно ја создадоа првата југословенска рок-опера „Губец-бег“ во 1975 година.
Карло Метикош ненадејно почина на 10 декември 1991 година. „Смртта не може да одземе нешто што го чувствував толку многу години. Ги повторувам чувствата, затоа што, дали луѓето можат да се сакаат само кога се допираат и гледаат? Дали чувствата можат да исчезнат, ако на патот се случи нешто непредвидливо? Дали чувствата, сликите, настаните и изговорените зборови умираат и си одат? Не, тие ми се изговорени, слушнати и доживеани и се уште ги доживувам“, изјави Јосипа по повод 30-годишнината од смртта на Карло.
Од 1992 година, секоја годишнина од смртта на Карло, Јосипа Лисац ја одбележува со концерт во негова чест, со исклучок на 2020 година, кога традицијата мораше да се прекине поради пандемијата.
