Замастен црн дроб (хепатална стеатоза) е состојба која сè повеќе ги погодува луѓето, дури и оние кои не пијат алкохол. Исхраната игра клучна улога во неговиот развој и закрепнување, и иако овошјето генерално се смета за здраво, некои овошја можат да предизвикаат дополнителен товар на црниот дроб поради нивната висока содржина на фруктоза и шеќер.
Грозје – фруктозна бомба за црниот дроб
Грозјето е едно од овошјата со најголема содржина на природен шеќер, особено фруктоза. Токму фруктозата се метаболизира во најголема мера во црниот дроб, каде што нејзиниот вишок директно се претвора во масти.
Што прави црниот дроб:
-Го зголемува таложењето на масти во црниот дроб
-Промовира инсулинска резистенција
-Го забавува закрепнувањето на веќе оштетениот црн дроб
Кај луѓе со замастен црн дроб, дури и мали количини грозје можат да ја влошат состојбата.
Банана – здрава, но не и за замастен црн дроб
Иако е богата со калиум и често се препорачува во исхраната, бананата содржи голема количина јаглехидрати и шеќер, особено кога е зрела.
Што прави црниот дроб:
-Го зголемува нивото на шеќер во крвта
-Вишокот гликоза се претвора во масни наслаги од црниот дроб
-Може да придонесе за зголемување на триглицеридите
За луѓе со замастен црн дроб, бананите се дозволени само исклучително ретко – и во многу мали количини.
Манго – сладок непријател на црниот дроб
Мангото е едно од најслатките овошја што постојат. Иако содржи витамини, неговиот екстремно висок гликемиски индекс го прави проблематично за црниот дроб.
Што прави црниот дроб:
-Ги зголемува нивоата на инсулин
-Промовира таложење на масти во црниот дроб
-Го отежнува процесот на детоксикација
Со замастен црн дроб, мангото може да го поништи целиот напор вложен во исхраната.
Ананас – повеќе штета отколку корист
Ананасот често се поврзува со „детоксикациски“ диети, но всушност содржи големи количини на фруктоза, особено кога се јаде во поголеми порции или навечер.
Што прави црниот дроб:
-Го преоптоварува црниот дроб со фруктоза
-Може да предизвика воспалителни процеси
-Ја забавува регенерацијата на клетките на црниот дроб
Особено е лош во комбинација со други слатки јадења.
Зошто фруктозата е најголемиот проблем?
За разлика од гликозата, фруктозата речиси целосно се разградува во црниот дроб. Кога внесот е превисок, црниот дроб нема избор – ја претвора во масти. Токму затоа слатките овошја се ризични за замастен црн дроб, иако изгледаат „природни и здрави“.
Кое овошје е подобар избор?
Луѓето со замастен црн дроб подобро толерираат:
-бобинки (боровинки, малини, јагоди)
-зелени јаболка
-лимон и грејпфрут (со претпазливост)
Со замастен црн дроб, целта на диетата е да се намали внесот на фруктоза, да се стабилизира шеќерот во крвта и да се олесни работата на црниот дроб. Иако овошјето се смета за здраво, не сите овошја се подеднакво добри за црниот дроб.
Бобинките се најдобар сојузник на црниот дроб
Боровниците, малините, јагодите и капините се сметаат за најдобар избор за луѓе со замастен црн дроб.
Зошто се добри:
-Имаат ниска содржина на шеќер и фруктоза
-Богати се со антиоксиданси кои го намалуваат воспалението на црниот дроб
-Ја подобруваат чувствителноста на инсулин
-Помагаат во регенерацијата на клетките на црниот дроб
-Може да се јадат секојдневно, во умерени количини.
Јаболко – но зелено
Зеленото јаболко содржи влакна (пектин) кои помагаат во исфрлањето на токсините од телото.
Зошто е добро:
-Помага во регулирањето на холестеролот
-Ја забавува апсорпцијата на шеќерот
-Ја стимулира работата на цревата, што го олесни црниот дроб
Препораката е едно мало јаболко на ден, по можност со оброк.
Лимон и грејпфрут – помагаат во детоксикација
Агрумите со помала содржина на шеќер можат да бидат корисни за замастен црн дроб.
Зошто се добри:
-Тие го стимулираат производството на ензими во црниот дроб
-Помагаат во разградувањето на мастите
-Имаат антиинфламаторно дејство
Најдобро е да се консумираат како додаток во вода или салати, а не во големи количини.
Киви – малку шеќер, многу придобивки
Кивито има релативно низок гликемиски индекс и е богато со витамин Ц.
Зошто е добро:
-Го поддржува имунолошкиот систем
-Не го оптоварува црниот дроб со шеќери
-Помага во метаболизмот на мастите
Може да се јаде неколку пати неделно.
Зошто треба да избегнувате кикирики со замастен црн дроб?
Иако често се сметаат за здрава ужина, кикириките не се добар избор за луѓе со замастен црн дроб.
Кикирики – скриен проблем за црниот дроб
Причини за избегнување:
-Многу е калоричен – лесно доведува до акумулација на маснотии во црниот дроб
-Содржи голема количина омега-6 масни киселини, чиј вишок предизвикува воспаление
-Често кикириките се индустриски преработени (солени, пржени во масло), што дополнително го оптоварува црниот дроб
-Тешко се вари и може да го забави закрепнувањето на црниот дроб
Со замастен црн дроб, се препорачува да се избегнуваат кикирики, особено во форма на грицки и путер.
Што наместо кикирики?
Подобар избор се:
-ореви (во мали количини)
-бадеми (шака дневно)
-лешници, сурови и несолени
Со замастен црн дроб, важи правилото: помалку шеќер, помалку преработени масти, повеќе влакна и антиоксиданси. Со избор на вистинско овошје и избегнување на храна како кикирики, црниот дроб добива шанса да се опорави.
