По откритието на српски „Данас“ дека таканаречените „звучни топови“ биле монтирани на возила на полицијата низ Белград на 15 март, како и сведочењето на еден полицаец за тоа како им било објаснето дека овие уреди можеби ќе бидат употребени, се отвори цела низа на прашања на кои јавноста очекува одговори.
Паралелно со објавите на „Данас“, Странката за слобода и правда на прес-конференција објави документ кој докажува дека МУП во 2021 година купил „звучно оружје“ од американската компанија ГенаСис (Genasys).
По ова следеше, според многумина, многу несреќен и неубедлив демант од министерот за полиција, Ивица Дачиќ, кој по прес-конференцијата ги изведе присутните и во живо им покажа како функционира „звучниот топ“, претставувајќи го како мал поголем мегафон за издавање на полициски предупредувања и наредби.
Тужителот Радован Лазиќ смета дека по новите информации кои се појавија во јавноста во врска со евентуалната употреба на „звучниот топ“ истрагата треба да се води во два правци.
„Се отвораат два прашања: зошто воопшто е набавен овој вид на опрема пред донесувањето на новиот Закон за полицијата. Нацрт на овој закон предвидуваше и такви средства за принуда, но тој закон воопшто не беше донесен. Кој и по кој основ се набавила опрема за чија набавка не постоеше законски основ и тоа преку непосредни договори?“ прашува Лазиќ.
Тој наведува дека има доволно основи за сомнение дека Посебното одделение за сузбивање корупција Вишото јавно обвинителство треба да отвори предмет кој ќе се бави со набавката на овие средства за принуда.
Терзиќ: Полицајците биле должни да пристапат во Ургентен центар и да земат изјави од повредените
Адвокатот Владимир Терзиќ исто така смета дека е неопходно по вчерашните откритија, Првото јавно обвинителство во Белград да продолжи со спроведување на конкретна истрага.
„За почеток, важно е да се утврди кој бил задолжен за опремата која содржи и таканаречени „звучни топови“, која единица, кој командувал и да се утврди комплетниот ланец на одлучување според внатрешните документи на МУП,“ вели Терзиќ.
Тој додава дека тие лица треба да бидат испитани, но не од страна на полицијата, бидејќи станува збор за полицајци или припадници на други служби, туку треба тоа да го направи Првото јавно обвинителство.
Радиќ: Соопштението на ГенаСис е потполно небитно
По откритието дека „воздушните топови“ на производителот ГенаСис биле монтирани на полициски возила кои се наоѓале на улиците на Белград за време на протестот на 15 март, оваа компанија издаде соопштение во кое наведуваат дека по анализа на видео и аудио снимките утврдиле дека нивните уреди не биле користени.
Ова соопштение им послужи на претставниците на властите како аргумент дека не било користено воздушно оружје против демонстрантите, иако медиумите кои откриле дека полицијата поседува уреди од оваа компанија никогаш не тврделе дека овие уреди биле употребени против демонстрантите, туку само дека полицијата ги има во својот арсенал, што е спротивно на изјавите на министерот за полиција, Ивица Дачиќ, дека тие се наоѓаат во кутиите во магацините.
Воениот аналитичар Александар Радиќ смета дека соопштението на оваа компанија нема никакво значење, бидејќи станува збор за приватна компанија која не е компетентна да спроведува вакви истраги, како и дека не е важно чии уреди биле употребени, туку дали и зошто биле употребени.
„Точно е дека вакви оружја произведуваат и Кинезите, Израелците, Русите и многу други. Тие се разликуваат во некои перформанси, но сите во суштина делуваат на истиот принцип,“ укажува Радиќ.
Професорот за право Бојан Пајтиќ напомена дека никој не обрнува внимание на тоа дека Александар Вулин, при набавката на LRAD системот (звучни топови), извршил кривично дело за ненамено трошење буџетски средства по член 362 а од Кривичниот законик.
Тој додава дека оваа ситуација нема потреба од сведоци и вештачења, бидејќи поради сумата на потрошените пари – неизбежно следува затворска казна.
