Поминаа точно шест месеци откако Доналд Трамп по втор пат ја презеде функцијата претседател на Соединетите Американски Држави. Неговиот повраток донесе низа нови и обновени контроверзии, недоразбирања и пресврти кои го обележаа внатрешната и надворешната политика, а дополнително го поларизираа американското општество и меѓународната заедница.
Трамп ја темелеше кампањата на ветување за „испумпување на мочуриштето“ и пресметка со политичките елити поврзани со случајот на починатиот осуден сексуален преступник Џефри Епстајн, ветувајќи дека ќе ги декласифицира сите релевантни документи, вклучувајќи го и неговиот озлогласен список на клиенти.
Сепак, ни по половина година не се објавени сите документи, што предизвика револт дури и кај неговите најверни поддржувачи. Одложувањето на објавата на документите за Епстајн од страна на Трамп беше толкувано како изигрување на клучно предизборно ветување.
Овој месец Трамп поднесе тужба од 10 милијарди долари против „Dow Jones“ и Руперт Мердок поради статија во „Wall Street Journal“ поврзана со наводна писмена преписка со Епстајн и непристоен содржај, остро демантирајќи ја автентичноста на наводната честитка до Епстајн и нарекувајќи ја „апсолутна измислица“.
Во сферата на внатрешната политика, Трамп ветуваше враќање на силна американска економија без „бескорисни“ трговски војни, но во првите недели од мандатот воведе нови царини на кинеска, европска и мексиканска стока, оправдувајќи го тоа со заштита на американските работници.
Новите царини ги опфатија речиси 71% од американскиот увоз на стоки, вклучувајќи широк спектар производи – од автомобили, челик и алуминиум до потрошувачка електроника. Со воведување царини од 10 до 25% на кинеските производи и рекордни 25% на стоката од Канада и Мексико (со исклучок на одредени енергетици), дојде до значително зголемување на цените за американските домаќинства и индустријата.
Анализите на банкарскиот и економскиот сектор покажуваат дека ударите од новите царини најмногу ги сносат потрошувачите, поради што трошоците за живот на просечната американска фамилија пораснаа за околу 1200 долари годишно.
Меѓу најзвучните скандали во последните месеци се издвојува „Signalgate“.
„Signalgate“ избувна крајот на март 2025, кога Мајк Волц, тогашен советник за национална безбедност на претседателот Трамп, го додаде Џефри Голдберг, главен уредник на „The Atlantic“, во групен разговор со највисоките членови на администрацијата на апликацијата за размена на пораки Signal.
Во таа група беа и високи функционери како потпретседателот Џеј Ди Ванс, министерот за одбрана Пит Хегсет, државниот секретар Марко Рубио, директорката на Националната разузнавачка служба Тулси Габард и директорот на ЦИА Џон Ратклиф.
Во групниот разговор наречен „Houthi PC small group“ се дискутираа воени планови за напад на Хутите во Јемен – вклучувајќи конкретни датуми, време на полетување на американските авиони, користено оружје и типови проектили.
Еден од најекспонираните судири во првите шест месеци од новиот мандат на Трамп беше јавната расправија со Елон Маск, извршен директор на Тесла и X.
Првата поголема расправија се појави почетокот на јуни откако Маск остро го критикуваше големиот законодавен пакет за јавни трошоци „Big Beautiful Bill“ („Голем, прекрасен закон“), нарекувајќи го штетен за американската економија и обвинувајќи го претседателот за игнорирање на фискалната одговорност.
Трамп возврати со низа јавни обвиненија против Маск, вклучувајќи тврдења за „неамериканско однесување“ и можна прикривање на чувствителни информации.
Судирот ескалираше до ниво на лични навреди и медиумски препукувања, со повремени, краткотрајни обиди за помирување на јавни настани. Тензии дополнително се зголемија кога во јавноста протекоа информации за можни регулаторни притисоци врз Тесла и Трампови закани за укинување на државни субвенции за компаниите на Маск.
Маск исто така објави информација дека на озлогласениот список на Епстајн се наоѓа токму американскиот претседател. Неколку моменти подоцна ја избриша објавата.
Овој потег на Маск го налути Трамп, кој намекна дека технолошкиот магнат дури може да биде и депортиран.
Еден од најсериозните надворешнополитички инциденти во новиот мандат на Трамп се случи на 28 февруари во Овалниот кабинет на Белата куќа за време на средбата со украинскиот претседател Володимир Зеленски.
Средбата, чија официјална цел беше договор за американско-украинска соработка на експлоатација на украински минерали и разговори за понатамошна воена помош за Украина, многу брзо прерасна во отворен судир пред камерите и собраните новинари.
По кратки уводни куртоазии, Трамп и потпретседателот Џеј Ди Ванс почнаа агресивно да бараат од Зеленски да биде пос благодарен за американската помош, нагласувајќи дека без таа поддршка Украина немаше никакви шанси против Русија.
Трамп го обвини украинскиот претседател за „коцкање со животите на милиони луѓе“ и извикуваше: „Коцкате со Третата светска војна, а тоа што го правите е голема непочит кон оваа земја!“
Во жестока расправија, додека Зеленски бараше безбедносни гаранции и одбиваше понуди за брз компромис со Москва без долгорочен мир, Трамп отворено закани со обуставување на американската помош. Исто така изјави дека Украина „нема карти“ во воената игра и дека „со Америка само добива шанса нешто да освои“.
Средбата заврши нагло, без потписи за соработка, а планираната прес-конференција и заеднички ручек беа откажани.
И покрај тоа што за време на изборната кампања упорно ветуваше дека Америка нема да напаѓа странски држави и ќе ги запира војните, Трамп во јуни 2025 издаде наредба за воздушни удари врз три клучни ирански нуклеарни постројки, активно вклучувајќи ја САД во војна со Иран и драстично ја менувајќи својата претходна реторика. Покрај тоа, повеќепати закани со анексија на Канада, Гренланд и Панама.
Трамп јавно тврдеше дека нападите врз Иран биле „спектакуларен воен успех“ и порача дека иранската програма е „целосно уништена“, иако многу американски и меѓународни официјални лица се сомневаа во вистинскиот опсег на штетата и предупредија дека таквите акции носат огромен ризик од поширок регионален конфликт.
Со оваа одлука Трамп повторно го прекрши едно од своите предизборни ветувања; овој пат дека нема да ги вовлекува САД во нови војни и воени судири, што доследно го истакнуваше уште од победничкиот говор во ноември 2024 кога ветуваше: „Нема да започнувам војни, туку ќе ги завршувам.“
