Оваа тивка, нискоинтензивна исцрпеност – често нарекувана quiet exhaustion или low-grade burnout – станува глобален симптом на современиот начин на живот. Не се зема боледување за неа. Не се гледа на состаноци. Но постои – во спуштените раменици, во отсутниот поглед насочен кон екранот, во реченицата што секојдневно ја изговараме: „само уште оваа недела да ја истерам“.
Зошто се случува ова?
Современиот свет од нас бара да бидеме постојано достапни, информирани и активни. Известувања, пораки, мејлови, кратки задачи што „можат да почекаат до понеделник“, но никогаш навистина не чекаат. Работното време завршува на хартија, но реално продолжува и по мрак.
Потоа доаѓа викендот. Наместо одмор, ние се обидуваме да го „втиснеме“ релаксирањето во тие 48 часа – меѓу пазарење, ручек кај роднини, перење алишта и обид да „наполните батерии“. Ќе ги затворите очите на каучот, но телефонот засветува. И сè почнува одново.
Оваа состојба не е драматична, но е упорна. Таа не прави да паднете, туку да влечете. Не ви ја одзема енергијата одеднаш, туку ја троши секој ден по малку – сè додека не почувствувате дека ништо не ве радува како некогаш, дека дури и мали нешта се чинат како преголем напор.
Како да се справиме?
Психолозите сè почесто предупредуваат дека оваа форма на исцрпеност не треба да се игнорира. Решението не мора да биде скап одмор на егзотична дестинација, туку промена на начинот на кој го доживуваме секојдневието. Малите промени можат да имаат големо влијание.
На пример, ритуали без технологија – утринска кафе без телефон, попладневна прошетка без слушалки – може да создадат простор за ментална пауза. Еден ден во неделата без социјални мрежи, или заспивање без скролување низ видеа, може да направи разлика.
Исто така, важно е да не се планира секоја минута од викендот – бидејќи пренатрупан распоред и за време на слободните денови може да го одземе чувството на слобода и спонтаност.
Што ни порачува тивката исцрпеност?
Таа не вика – таа шепоти. Но нејзиниот шепот е постојан и јасен: Нешто не е во ред со ритамот на кој живееме. Ако ја слушнеме на време, можеме да направиме мали, но суштински чекори кон подобра рамнотежа меѓу обврските и сопствените потреби.
Во време кога се очекува да бидеме сѐ – продуктивни, информирани, достапни, активни, присутни – важно е да запомниме дека не мораме секогаш да бидеме „на линија“. Да си дадеме дозвола за пауза не е слабост – туку неопходна храброст. Храброст да се избере себе си.
Зашто тивката исцрпеност можеби не изгледа опасно – но ако се игнорира, може да прерасне во нешто многу поголемо. Затоа, слушнете ја – и одморете. Навистина.
