Светските здравствени официјални лица ги повикуваат земјите да ги зголемат даноците за тутун алкохол и засладени пијалаци, со цел да се намали товарот од хроничните заболувања поврзани со исхрана и начин на живот – и предлагаат собраните средства да се насочат кон финансирање на здравствениот систем, кој се соочува со недостаток на средства.
СЗО ги повика земјите да ги зголемат цените на тутунот, алкохолот и засладените пијалаци за најмалку 50% во следната деценија. Организацијата наведува дека ова зголемување може да спречи 50 милиони предвремени смртни случаи во наредните 50 години и да генерира 1 трилион долари (околу 854,4 милијарди евра) во јавни приходи во следните 10 години.
Тутунот, алкохолот и засладените пијалаци се меѓу главните причинители на срцеви заболувања, рак, дијабетес и други хронични состојби кои се одговорни за околу 75% од сите смртни случаи во светот.
Само тутунот предизвикува повеќе од седум милиони смртни случаи годишно.
СЗО одамна се залага за зголемување на даноците како начин за обесхрабрување на потрошувачите од купување на овие производи. За тутунот, организацијата препорачува минимална даночна стапка од 75%.
Во богатите земји, даноците веќе сочинуваат околу 67% од цената на една кутија цигари, во споредба со околу 57% во земјите со пониски приходи.
„Здравствените даноци се едни од најефикасните алатки што ги имаме“, изјави д-р Џереми Фарар, кој ја предводи работата на СЗО во областа на промоција на здравјето и превенција од болести.
„Тие ја намалуваат потрошувачката на штетни производи и создаваат приходи што владите можат да ги реинвестираат во здравство, образование и социјална заштита“, додаде тој.
Истражувањата покажуваат дека даноците на тутун ја намалуваат стапката на пушење, особено во земјите со пониски приходи.
Но, неодамнешните податоци од Холандија покажуваат дека повисоките даноци можеби веќе не се доволни за да ги натераат пушачите во мали, богати земји да се откажат. По зголемувањето на даноците на тутунот минатата година, многу Холанѓани почнаа да купуваат поевтини производи во странство, според холандската здравствена агенција.
Европската комисија, извршната власт на ЕУ, сега разгледува зголемување на даноците на цигари и други тутунски производи низ целиот блок, под притисок од Холандија и повеќе од десетина земји членки.
Во меѓувреме, британскиот „данок на шеќер“ од 2016 година ги натера многу производители на безалкохолни пијалаци да ги променат своите рецепти. Резултатот беше дека внесот на додаден шеќер кај децата од овие пијалаци се намали за речиси половина.
Покрај можните промени во однесувањето, СЗО истакна дека даноците на овие производи би можеле да бидат начин земјите со ниски приходи да ги надоместат загубените донации од САД, Велика Британија и други земји.
„Здравствените системи низ светот се под огромен притисок од растот на незаразните болести, намалувањето на развојната помош и зголемениот јавен долг“, соопшти организацијата.
