Оваа година, со оглед на тоа што растенијата веќе растат, но со сериозен недостаток на дожд за да ги натопат младите култури, холандскиот земјоделец повторно со загриженост ја следи временската прогноза. „Ова е критичен период, ни треба вода секоја недела“, рече Тен Кејт, кој одгледува компири, кромид, житарки, моркови и шеќерна репка на својата фарма од 100 хектари.
Се очекува кратка пауза за викендот
Земјоделците низ северозападна Европа со нетрпение очекуваат повеќе дождови, додека вообичаено дождливите земји како Обединетото Кралство, Белгија, Холандија и Германија минуваат низ она што би можело да биде најсувата пролет во последните сто години. Се очекува мала пауза за викендот, но веројатно нема да донесе трајно олеснување.
„Ние, земјоделците, сме отпорни, но сушните периоди секогаш се стресни“, изјави за „Гардијан“ Свен Борхерт, кој раководи со фарма за жито и зеленчук од 1.700 хектари во Саксонија-Анхалт и е потпретседател на регионалното здружение на земјоделци.
Борхерт рече дека неговата фарма, која се наоѓа во сувата заветрина на германските планини Харц, има почва што добро ја задржува водата, но оваа година примила половина помалку дожд отколку што требало. Тој рече дека очекува да трае еден месец без никакви проблеми, но се грижи дека јунските дождови може да доцнат за многу други фарми.
„Постојат прашања што ве држат будни ноќе, како на пример како ќе го вратите кредитот кон банката“, рече Борхерт.
ЕУ губи милијарди годишно
Екстремните временски услови ја чинат Европската Унија околу 28,3 милијарди евра годишно во изгубени земјоделски култури и добиток, според анализата на осигурителната компанија Хауден, што сочинува приближно 6% од вкупното производство на храна. Повеќе од половина од овие загуби произлегуваат од суша, според анализата на четири главни временски закани нарачани од Европската инвестициска банка (ЕИБ) како дел од напорите на Европската комисија за ублажување на незадоволството кај земјоделците минатата година. Се покажа дека само 20 до 30% од овие загуби биле осигурени.
„Ризиците поврзани со климата се растечки извор на неизвесност околу производството на храна. Ублажувањето на овие ризици преку осигурување и механизми за намалување на ризикот е од суштинско значење за поддршка на инвестициите на европските земјоделци“, рече Џелсомина Виљоти, потпретседател на ЕИБ.
Медитеранот брзо се суши
Се очекува загадувањето од фосилни горива да ги влоши условите на суша во делови од Европа, при што Медитеранот брзо ќе се суши, додека во други делови се забележуваат мешани промени.
И покрај некои придобивки за земјоделските економии во северна Европа, комбинацијата од топлина и суша веројатно ќе резултира со значителни загуби во земјоделското производство за повеќето европски региони во текот на овој век, заклучи Меѓувладиниот панел за климатски промени (IPCC) во 2022 година.
Тен Кејт, член на одборот на земјоделско здружение на југот на Холандија, рече дека земјоделците во регионот веќе се сведоци на сè поекстремни временски услови. „Врнежите се пообилни, а сушните периоди се подолги, сушата е потешка и екстремна. Исто така, гледаме зголемување на температурите, а растенијата се под стрес.“
Прилагодување на новата реалност
Земјоделците велат дека истражуваат начини за прилагодување кон сушата, од зголемување на органската материја во почвата и садење повеќе сорти отпорни на суша, до инвестирање во системи за собирање дождовница во големи размери, прецизно земјоделство и наводнување капка по капка.
Тен Кејт рече дека локалните земјоделци одговориле на сушата од 2018 година со инвестирање во механички алатки за извлекување вода од каналите за наводнување и нејзина дистрибуција низ полињата.
Ако наскоро врне, загубите ќе бидат до 30%
Сепак, на краток рок, земјоделците низ цела Европа немаат друг избор освен да чекаат уште дожд. Речиси една третина од континентот беше под портокалово предупредување за суша до крајот на април, според податоците од Европската опсерваторија за суша, додека 0,7% беше во критична фаза на црвено предупредување.
Петер Бојзен, органски земјоделец во германската покраина Шлезвиг-Холштајн, рече дека тревата на неговата фарма сè уште не е целосно сува, но речиси и не расте. Тој проценил дека имал доволно храна за животните само за уште неколку недели.
„Тешко е да се процени какви економски последици ќе има ова. Ако наскоро врне, може да имаме загуби од 20 до 30%. Ако не врне, секако дека ќе биде многу полошо“, рече Бојзен.
Извор: Index.hr
