Улиците се претворени во урнатини, инфраструктурата е речиси целосно уништена, а повеќе од половина милион луѓе останаа без дом. Светот се соочува со прашање што ја надминува секоја техничка бројка — како да се изгради повторно живот таму каде што веќе ништо не останало?
Според анализата на Светската банка и UNDP, само првата фаза од обновата – обезбедување вода, струја и функционирање на болниците – може да потрае најмалку две до три години. Во тој период ќе се создаваат и услови за враќање на дел од раселените жители.
„Газа моментално се наоѓа во состојба на инфраструктурен колапс. Над 60% од зградите се сериозно оштетени или срамнети со земја,“ стои во извештајот на UN Habitat. За да се врати градот во основна функционалност, ќе бидат потребни децении и милијарди долари.
Европската комисија проценува дека само почетната реконструкција ќе чини повеќе од 50 милијарди долари, додека годишната хуманитарна помош би можела да изнесува уште неколку милијарди.
Веднаш по прекинот на огнот, повеќе земји – меѓу нив Катар, Египет и Саудиска Арабија – најавија учество во создавањето на меѓународен фонд за реконструкција. Но зад дипломатските изјави стои и суровата реалност: без политичка стабилност и гаранции за безбедност, секој план за обнова може да остане само на хартија.
„Не станува збор само за пари. Потребна е визија за општество што ќе може повторно да функционира,“ изјави претставник на UNRWA за Reuters.
Зад бројките стојат милиони луѓе што ќе треба да почнат од нула — повторно да изградат домови, училишта, и чувство на сигурност.
Најголем дел од товарот повторно ќе го понесат соседните држави.
Египет, кој веќе ги контролира граничните премини кон Газа, ќе стане главна транзитна зона за материјали и меѓународна помош. Тоа носи и економски бенефит, но и зголемен безбедносен ризик.
Јордан очекува нов бран мигранти, што ќе го оптовари неговиот здравствен и образовен систем, а Либан би можел да се соочи со нови политички тензии доколку кризата се пролонгира.
Економистите предупредуваат дека огромната побарувачка за цемент, челик и гориво може да предизвика раст на цените на градежните материјали и енергијата низ целиот Блиски Исток.
Реконструкцијата на Газа не е само физичка задача – таа е тест за меѓународната совест. Ќе биде потребна деценија, можеби и повеќе, за да се обнови градот, но уште повеќе за да се обнови довербата меѓу луѓето и политичките сили во регионот.
„Газа нема да се изгради само со пари, туку со трпение, координација и визија,“ пишува Al Jazeera Analysis.
Во овој момент, единственото сигурно нешто е дека обновата ќе биде долга, тешка и неизвесна, но и дека ќе стане симбол на тоа колку човештвото е подготвено да се подигне повторно — дури и од пепелта.
