Но веднаш по неговото излегување на балконот на базиликата „Свети Петар“, стана јасно дека неговото папство ќе биде предмет на интензивно внимание, особено околу прашањата поврзани со климатските промени, животната средина и општествената правда.
Наследник на папата Франциск?
Едно од клучните прашања што се поставуваат е дали Лав XIV ќе го продолжи еколошкото наследство на својот претходник, папата Франциск, кој беше признат како глобален лидер во повикот за климатска акција, особено со енцикликата Laudato si’ (2015), која ја постави грижата за „заедничкиот дом“ како морална и духовна обврска.
Според извештај на Колеџот на кардинали – независна иницијатива на католички новинари и истражувачи – папата Лав XIV „отворено зборува за потребата од итна акција во врска со климатските промени“ и дели многу од приоритетите на папата Франциск.
Во ноември 2024 година, тогашниот кардинал Превост учествуваше на семинар во Рим посветен на климатската криза. Во своето обраќање, тој повика на „преод од зборови кон дела“ и изјави дека одговорот на Црквата на климатските предизвици мора да се темели на нејзината социјална доктрина.
„Човекот е повикан да се грижи за природата, а не да ја експлоатира. Владеењето над Земјата не смее да се претвори во тиранија, туку треба да биде израз на одговорно и реципрочно односување кон создаденото“, рече Превост.
Технолошкиот развој и одржливоста
Во својата улога како префект на Дикастеријата за бискупи, Превост претходно предупредувал и на „штетните странични ефекти“ од неконтролиран технолошки развој, повикувајќи на „поизбалансиран пристап“ што ќе ја зачува достоинствената иднина на планетата.
Тој ја истакна и посветеноста на Ватикан кон зелени практики, како што се инсталирањето соларни панели, преминот кон електрични возила и поддршката за одржливи технологии во католичките институции ширум светот.
Перспектива од глобалниот Југ
Лав XIV не е само првиот папа од Соединетите Американски Држави – тој исто така има и перуанско државјанство, како резултат на неговата долготрајна мисионерска работа во Латинска Америка. Овој животен и пасторален контекст го прави особено чувствителен на теми како климатската неправда, економската нееднаквост и гласовите од маргините.
„Тој носи со себе витална перспектива од глобалниот Југ“, вели Кристин Ален, извршна директорка на католичката агенција за помош CAFOD. „Во време кога најсиромашните заедници се најмногу погодени од климатските катастрофи, ваквото искуство е непроценливо.“
Можен судир со политиките на САД?
Изборот на Американец за папа доаѓа во време кога климатските политики во САД повторно стануваат предмет на внатрешна и меѓународна поларизација. Бившиот претседател Доналд Трамп, кој е потенцијален кандидат за нов мандат, е познат по својот скептицизам кон климатските договори и по поддршката за фосилната индустрија.
Со оглед на отворените ставови на папата Лав XIV во корист на еколошка одговорност, аналитичарите веќе предвидуваат можни тензии доколку Ватикан стане поактивен во глобалните дебати за климатските политики.
Предизвикот: акција во време на криза
Изборот на Лав XIV се случува во момент кога концентрациите на јаглерод диоксид во атмосферата се за 50% повисоки од нивото пред индустриската ера, а глобалната температура се зголеми за 1,3°C. Екстремните временски настани – од поплави и пожари до суши и топлотни бранови – се сè почести и посилни, а меѓународната заедница се бори да постигне ефективна координација.
Во таков контекст, улогата на папата – како морален и духовен лидер за над милијарда католици ширум светот – може да биде од суштинско значење во поттикнување на глобална солидарност и конкретна климатска акција.
Извор: N1info.rs
