Не можеше да биде подраматично темпирана, дури и ако беше напишана во филмско сценарио. На денот кога започна најпознатиот филмски фестивал во светот – оној во Кан – Жерар Депардје, една од најголемите филмски ѕвезди што Франција некогаш ги има создадено, беше прогласен за виновен за сексуално вознемирување на две жени на сетот на филмот „Зелените капаци“ од 2021 година. Жените сведочеа дека тој ги допирал и користел вулгарен јазик. „Гигантите на киното повеќе не се недопирливи“, објави една француска новинска веб-страница, додека друга истакна дека веста „го потресе“ отворањето на иконскиот фестивал, од каде што известувам.
Седумдесет и шестгодишниот Депардје е ветеран со околу 200 филмови и телевизиски продукции. Познат е уште од крајот на 1960-тите, а стекна меѓународна слава со арт-хаус филмови како „Жан де Флорет“ (1986). Глобално е признат благодарение на номинацијата за Оскар за најдобар актер во француската продукција „Сирано де Бержерак“ (1990), како и за романтичната комедија „Зелена карта“ од истата година. Вчера, Депардје доби условна затворска казна од 18 месеци, парична казна од 29.000 евра (24.430 фунти) и беше внесен во регистарот на сексуални престапници во Франција. Неговиот адвокат најави жалба на пресудата.
Околу 20 жени досега јавно го обвиниле Депардје за несоодветно однесување, но ова е прв случај што заврши на суд – и неговото значење е огромно, според писателката Ањес С. Поарие. „Кога паѓа споменик, тоа е секогаш моќен и симболичен чин“, изјави таа за Би-Би-Си.
Таа додава дека неговата репутација е „длабоко нарушена“, но и дека „француската филмска индустрија одамна го осуди. Тој нема снимено филм три години. Неговата кариера е завршена. Тој сè уште се смета за еден од најголемите актери на 20 век, иако денес гледаме поинаку на неговите филмови.“
Расположението во Кан
Со децении, Депардје – со своето присуство поголемо од животот – беше поврзан со Канскиот филмски фестивал. Освои награда за најдобар актер токму таму за „Сирано де Бержерак“, со што започна неговиот пат кон Оскарите. Исто така, имаше влијание зад сцената – директорот Тиери Фремо призна дека контроверзниот фудбалски филм „Обединети страсти“ (2014), во кој игра Депардје, бил прикажан во Кан по негова иницијатива. Последен пат се појави на фестивалот во 2015 година со Изабел Ипер за филмот „Долина на љубовта“, каде што беше фотографиран како дава лажен бакнеж.
„Промената можеби дојде подоцна отколку во Холивуд, но сега е тука“ – Ив Џексон
Не е изненадување што претседателката на жирито во Кан, Жулиет Бинош – која исто така глумеше со Депардје – беше прашана за нејзиното мислење на вчерашната прес-конференција.
„Тој повеќе не е икона“, изјави таа за новинарите, алудирајќи на неговото некогашно влијание во француската кинематографија.
Ив Џексон, уредничка за култура на „Франс 24“, за Би-Би-Си изјави: „Депардје беше славен како едно од децата на Кан. Тоа наследство сега е под знак прашалник – токму овој фестивал го катапултираше кон меѓународна слава со ‘Сирано’ пред 35 години.“
Минатогодишниот фестивал, во пресрет на судењето на Депардје, беше во знакот на француското движење #MeToo. Француски режисерки ја искористија глобалната сцена за да прикажат филмови кои се занимаваат со сексуална злоупотреба.
Актерката Џудит Годреш неодамна јавно обвини двајца режисери – Беноа Жако и Жак Дојон – за сексуален напад. На фестивалот премиерно го прикажа краткиот филм Moi Aussi („И јас“), во кој стотици жртви молкум стојат на улиците на Париз. Во јули, Жако и Дојон беа испрашани од полицијата – обвинувањата ги негираат.
Широка промена во ставовите
Филмот „Супстанцата“ од Корали Фарже, добитник на Оскар, го истражува нејзиниот „личен бес“ против сексуалната објективизација на жените. Оваа година, седум филмови во главната конкуренција се режирани од жени. Меѓу нив е и „Звукот на паѓањето“ од германката Маша Шилински, кој истражува генерациска злоупотреба на девојчиња.
Ив Џексон вели: „Во француската филмска индустрија се случува значајна трансформација – и таа е опиплива овде во Кан. Падот на Депардје е симбол на таа сеизмичка промена која задоцни во однос на Холивуд, но сега е реалност. Се повеќе млади актери јавно зборуваат за неправди на сетовите.“
Исто така, во декември минатата година, Доминик Пелико и уште 50 мажи беа осудени за сексуални злосторства врз неговата 72-годишна сопруга. Во февруари, режисерот Кристоф Руџа беше осуден за сексуален напад врз Адел Енел, која подоцна ја напушти индустријата. Жако е обвинет за силување на две актерки, што го негира.
Отпор и реакција
Депардје и натаму има поддржувачи. Претседателот Макрон во 2024 година изјави дека тој „ја направи Франција горда“. Актерката Фани Ардан – негова блиска пријателка – и неговиот колега Винсент Перез беа меѓу оние што дојдоа да го поддржат. Брижит Бардо, 90-годишна филмска икона, го нарече „генијалец“ и ги осуди казните за „талентирани мажи што едвај ја допреле девојката“.
Но, таквите ставови сè повеќе се сметаат за застарени. За време на судењето, адвокатот на Депардје ги нарече жртвите „хистерични“, „лажговки“ и ги обвини дека служат на „радикален феминизам“. Тоа предизвика бурни реакции, а судијата го казни дополнително со 2.000 евра.
„Се чувствува генерациска промена во Франција“, заклучува Џексон. „Депардје и неговите бранители – како Ардан и Бардо – се личности од минатото. Новата генерација има сосема поинаков став.“
Извор: BBC
