Дајан Китон, актерката наградена со Оскар, режисерка и продуцентка, почина вчера година, на 79-годишна возраст, во својот дом во Калифорнија. Нјзиното семејство побара приватност во овој тежок момент, а причината за смртта не е објавена.
Дајан Китон е родена како Дороти Кјот во Лос Анџелес, Калифорнија, на 5 јануари 1946 година. Потекнува од семејство со италијанско и ирско потекло. Во младоста ја покажува својата љубов кон уметноста и театарот, а својата кариера ја започнува на Бродвеј во музичкиот мјузикл „Хеар“ (Hair). Во 1970-тите, Дајан станува препознатливо лице на Холивуд и соработува со режисерот Вуди Ален, со кого создава некои од најзначајните филмски улоги во својата кариера.
Легендарни улоги
Китон беше вистинска филмска икона, позната по својот уникатен стил, способноста лесно да преминува од комедија во драма и создавањето улоги кои ги редефинираа портретите на современите жени на големото платно. Во кариера долга повеќе од половина век, оствари бројни незаборавни улоги. Го потсетуваме нејзините најзначајни остварувања:
Ени Хол (Annie Hall, 1977)
Улогата по која најмногу ќе ја паметат и за која доби единствен Оскар за најдобра актерка. Во филмот на Вуди Ален, кој се смета делумно заснован на нејзиниот вистински однос со Ален, Китон создаде архетип на неконвенционалната, нервозна, но шармантна Ени Хол. Нејзиниот ексцентричен, андроџинен стил на облекување (широки панталони, вратоврски, елеци и капи) стана моден феномен и нејзин личен заштитен знак.
Кеј Адамс-Корлеоне (The Godfather, 1972; The Godfather Part II, 1974; The Godfather Part III, 1990)
Иако беше во сенка на моќните машки ликови, нејзината улога на Кеј Адамс, девојка, а потоа сопруга на Мајкл Корлеоне (Ал Пачино), во култната трилогија на Франсис Форд Копола беше клучна. Во „Кум II“ особено се истакнува силната и драматична сцена каде што се соочува со Мајкл, прикажувајќи ја трагичната судбина на невината аутсајдерка која се бори со мрачната реалност на своето „семејство“.
Мери Вилк (Manhattan, 1979)
Уште една соработка со Вуди Ален, каде што глумеше интелектуална и малку цинична Мери Вилк. Филмот е прославен по визуелната естетика (црно-бели сцени) и остриот, духовит приказ на сложените односи во Њујорк, а Китон ја донесе улогата која ја претставуваше суштината на Аленов универзум, исполнет со неуротичност и елоквентност.
Тереза Ден (Looking for Mr. Goodbar, 1977)
Целосен пресврт од нејзините комични улоги, ова е мрачна и драматична приказна за наставничка која води двојно живот. Китон во оваа тешка улога покажа извонреден драмски распон, добивајќи номинација за Златен глобус и докажувајќи дека не е само комична муза на Вуди Ален.
Ерика Бери (Something’s Gotta Give, 2003)
Во подоцнежниот дел од кариерата, Китон доживеа ренесанса во романтичната комедија „Некои сакаат вжештено“ (Something’s Gotta Give). Улогата на успешна, но емотивно затворена драматургинка која се вљубува во плебоја (Џек Николсон) ѝ донесе Златен глобус и уште една номинација за Оскар. Улогата резонираше со публиката, давајќи силен портрет на зрела жена која го наоѓа љубовта и самодовербата.
Други запаметени улоги:
Луиз Брајант (Reds, 1981): Улогата на политичка активистка и новинарка ѝ донесе номинација за Оскар и Златен глобус.
Џеј Си Вајет (Baby Boom, 1987): Триумф во комедија како корпоративна „жена волк“ која ненадејно станува мајка.
Елизабет Макинзи (Father of the Bride, 1991) и Елиз Макдуган-Паради (The First Wives Club, 1996): Неизоставни комични улоги во популарни филмови од 90-тите.
Приватен живот
Дајан Китон беше позната по тоа што силно го чувала својот приватен живот, далеку од очите на јавноста. Никогаш не се омажи, но имаше неколку познати врски, вклучувајќи ја и долгогодишната романса со Вуди Ален. Во текот на својот живот, таа посвои две деца, а својата љубов кон семејството и приватноста ја сметаше за еден од најважните аспекти на својот живот. Китон беше и страстен активист за животната средина и голема љубителка на уметноста.
