Секојдневно се среќаваме со фрустрација. Редот не напредува, Wi-Fi-то не функционира. Од најголемите животни цели до најмалите непријатности, фрустрацијата е дел од нашето секојдневие.
Психолозите велат дека ова чувство е многу повеќе од минлива непријатност. Иако често се смета за помалку сериозно од анксиозност или депресија, фрустрацијата влијае на мозокот и телото – предизвикувајќи стрес, агресија и напнатост во односите, вели Одилија Ласуел, доцентка по развојна психологија на Универзитетот Утрехт во Холандија.
Сега научниците откриваат и неочекуваните позитивни страни на фрустрацијата. „Фрустрацијата постои со причина“, вели Ајелет Фишбах, професорка по бихевиорални науки на Универзитетот во Чикаго. Таа не е насочена кон надворешен фактор како гневот, туку сигнализира дека нешто не се движи според очекувањата, што поттикнува преразгледување на целите и промислување за подобар пристап.
Тоа преразгледување може да ја заостри концентрацијата и да поттикне упорност, објаснува Хелена Гонзалез-Гомез, професорка по организациско однесување на NEOMA Business School во Франција. Истражувања покажуваат дека студенти кои се соочиле со фрустрација при решавање задачи подоцна постигнуваат подобри резултати.
Фрустрацијата има важна улога и во детството. Бебињата кои учат да ползат или да одат се фрустрирани, но токму таа енергија ги мотивира да продолжат да се обидуваат, вели Ласуел.
Како фрустрацијата влијае на телото
Кога целта е блокирана, мозокот реагира како да е во опасност. Амидгала сигнализира проблем и активира хормони на стрес како кортизол. Во исто време, активноста во префронталниот кортекс, делот од мозокот што ја регулира емоцијата и планирањето, се намалува, што може да нè направи поимпулсивни и раздразливи.
Многу краткорочни фрустрации можат да предизвикаат пад на допамин и зголемување на кортизол, што оставува чувство на немир, демотивација и потенцијална агресивност. Долгорочно, повторувачките фрустрации можат да го ослабат имунитетот, да предизвикаат проблеми со спиењето и замор, да ја намалат мотивацијата и да го зголемат ризикот од исцрпеност или депресија.
Како да ја искористите фрустрацијата
- Прифатете ја како функционална. Разберете дека секоја цел има пречки. Фрустрацијата е сигнал за прилагодување, а не несреќа.
- Преформулирајте ја фрустрацијата. Наместо да ја гледате како неуспех, гледајте ја како предизвик што ве стимулира да растете и да се усовршувате.
- Регулирајте ги емоциите во моментот. Краткотрајното контролирање на фрустрацијата може да го ослободи когнитивниот капацитет за решавање проблеми.
- Заменете ја со цел. Разговарајте со некого кому верувате за да стекнете перспектива и да ја регулирате емоцијата.
- Помогнете им на другите со нивната фрустрација. Поддршката на другите може да го намали стресот и да ја зголеми вашата мотивација.
- Разликувајте сигналот од ситуацијата. Отстранувањето од ситуацијата и практикувањето техники за смирување, како длабоко дишење, помагаат да се обработи фрустрацијата и да се научат лекции за идни предизвици.
Фрустрацијата, кога е правилно разбрана и управувана, може да стане алатка за личен развој, креативност и резилиенција, наместо само непријатност.
Извор: National Geographic
