Напуштањето на фосилните горива е дел од глобалните напори за ефикасно производство на електрична енергија и со што е можно помало загадување, што дополнително подразбира транзиција кон обновливи извори на енергија.
Европската унија активно работи на поттикнување на производството на зелени киловати и промоција на еколошки возила. Има дури и усвоен план дека од 2035 година новите автомобили на бензин и дизел повеќе нема да се продаваат на пазарот на ЕУ. Меѓутоа, соларните панели, батериите во автомобилите, турбините на ветер и слични технологии бараат метали како кобалт, никел, литиум и други, чие ископување не е ниту едноставно ниту без последици. Денес, најголемите наоѓалишта на овие многу потребни материјали се претежно лоцирани во земји со економски или геополитички проблеми, што го отежнува регулирањето на дозволите, или рударството се одвива под тешки или нелегални работни услови, како на пример во Африка, додека во исто време време овој процес остава и еколошки последици.
Како што секторот ОИЕ станува сè поприсутен, паралелно расте и побарувачката за потребните компоненти. Ова дополнително значи дека за зголеменото производство ќе биде потребно повеќе од споменатите материјали (кобалт, литиум, никел…) на многу други локации во светот, освен неколку од најважните точки. Бидејќи побарувачката ќе расте, постои страв од понудата, поради ограниченоста на овие ресурси, кои од големите депозити може да се исцрпат поради идното проширување. Како што објаснуваат научниците од шведскиот технолошки факултет Чалмерс, се чини невозможно сегашните наоѓалишта да ја задоволат споменатата идна експанзија, особено кога станува збор за електричните автомобили и се поголемиот број производители на автомобили кои се движат кон нивно масовно производство.
Неопходно е да се бараат нови технологии, бидејќи изворите на литиум може да стигнат до точка на исцрпување и за тоа време пазарот и побарувачката за суровини нема да стивнат.
Истражувачкиот тим во Чалмерс ги истражуваше натриум-јонските батерии, кои затоа се потпираат на натриум, кој е многу почест од литиумот. При испитувањето на густината, животниот век, еколошкиот аспект и други карактеристики, дошле до заклучок дека се подобри кога станува збор за снабдување поради нивната пристапност, но и кога станува збор за еколошки аспект и клима.
Генерално, натриум-јонските батерии користат натриум, елемент кој е многу позастапен од литиумот бидејќи може да се извлече и од морската сол. Ова ги прави потенцијално поевтини, поеколошки и достапни. Литиум-јонските батерии, од друга страна, имаат поголема густина и затоа складираат поголеми количества енергија на помал простор во споредба со натриум-јонските батерии. Ова ги прави идеални за апликации каде просторот и тежината се едноставно ограничени, како што се електричните возила. Натриум-јонските батерии можат да работат на поширок опсег на температури и затоа можат да бидат поотпорни на потешки временски услови, додека литиум-јонските батерии се познати по тоа што ги менуваат перформансите за време на студени денови или екстремна топлина, како што е автомобилот кој има многу пократок опсег бидејќи црпи повеќе енергија кога надвор е многу студено.
Сепак, технологијата брзо се менува. Може да се очекува дека денешните натриум-јонски батерии ќе бидат развиени и користени за складирање на енергија во електричната мрежа и дека со понатамошен развој оваа батерија би можела да стигне и до електричните автомобили, имајќи предвид дека наслагите на литиум би можеле да бидат во неволја.
Извор: energetskiportal.rs
