Иако во последниве години ја гледаме поретко во паричниците и касите, познатата банкнота од 500 евра сè уште е законско средство за плаќање – и покрај тоа што повеќе не се произведува.
Европската централна банка (ЕЦБ) уште во 2016 година одлучи постепено да ја укине оваа највредна евро банкнота, а последен пат беше отпечатена во април 2019 година во Германија и Австрија.
Главната причина за ваквата одлука беше загриженоста дека банкнотата од 500 евра често се користи за перење пари и други незаконски активности. Тогашниот претседател на ЕЦБ, Марио Драги, не се двоумеше да ја нарече „алатка за криминалци“.
Сепак, и покрај прекинот на производството, сите постоечки банкноти остануваат во оптек, се наведува на веб-страницата на ЕЦБ. Нема да ја изгубат вредноста, ниту ќе има рок во кој ќе можат да бидат заменети. Граѓаните сè уште можат да ја користат популарната „виолетова“ за плаќање – под услов трговците, се разбира, да ги прифатат.
Исфрлена од втората серија
Банкнотата од 500 евра беше исфрлена од втората серија банкноти на евро, позната како „Европа серија“, која постоеше од 2013 до 2019 година. Оваа серија беше позната по воведувањето подобрени мерки против фалсификување и зголемената издржливост на банкнотите, намалувајќи ја потребата од честа замена – што исто така има позитивен ефект врз животната средина.
Во оваа серија се наоѓаат апоени од 5 до 200 евра, додека „петстотката“ е изоставена. Сепак, сите белешки од првата серија, вклучувајќи ја и оваа, сè уште се законско средство за плаќање и ја задржуваат својата целосна вредност.
Што ако поседувате банкнота од 500 евра?
Доколку поседувате банкнота од 500 евра и не сакате да ја чувате, можете да ја замените без временско ограничување во која било национална централна банка на земјите од еврозоната.
Во многу случаи, локалните банки исто така ќе прифатат размена или ќе ви дозволат да ја депонирате белешката на сметка и да примате плаќање во помали апоени.
Меѓутоа, во секојдневна употреба, сè поверојатно е дека трговецот нема да ја прифати оваа белешка, токму поради нејзината реткост и сомнителна репутација.
Така, иако е исфрлена од идната емисија на банкноти на еврото, сепак „виолетовата кралица“ има своја вредност и место во готовина. Ако го имате, не треба да брзате – но ако одлучите да го замените, знајте дека тоа можете да го направите без временско ограничување. Така, Европската унија ги комбинира безбедноста, практичноста и довербата – дури и кога станува збор за готовин
Зошто е спорна?
Многумина се прашуваат зошто оваа банкнота е спорна, а магазинот „Шпигел“ објави интересна споредба која ги расветлува практичните причини за популарноста на големите апоени меѓу криминалците: за физички да префрлите 10 милиони евра во апоени од 50 евра, потребни ви се 200.000 банкноти со вкупна тежина од 184 килограми. За истото количество во банкноти од 500 евра се потребни само 20.000 парчиња, со тежина од 22 килограми – што е помалку од една осмина од вкупната маса.
Во моментов, според анализата на Статиста, во оптек се уште околу 238 милиони 500 евра банкноти. За споредба, најзастапена деноминација во еврозоната е онаа од 50 евра – во оптек се околу 15 милијарди.
Трета серија
Европската централна банка објави дека работи на дизајнот на третата серија банкноти евро, кои би можеле да бидат пуштени во оптек околу 2026 година. Новиот дизајн ќе одразува повеќе европски идентитет и вредности, со учество на граѓаните во процесот на донесување одлуки.
