Пелтечењето е стресно за оние кои го имаат, особено поради тоа што другите често реагираат со потсмев, агресија или неправилно. Повторувања на слогови и звуци, како и блокадите на некои гласови, можат да предизвикаат вознемиреност и фрустрации. Ова може да стане и физички видливо преку црвенило на лицето или потење. Важно е да се напомене дека пелтечењето не е одраз на карактерот или интелигенцијата на лицето. Луѓето кои пелтечат точно знаат што сакаат да кажат, но имаат тешкотии да го кажат тоа течно.
Истражувачите велат дека можното објаснување за пелтечењето се структурни промени во мозокот кај луѓето кои пелтечат.
Зошто се јавува пелтечењето и кои се симптомите и последиците?
Долго време се сметаше дека пелтечењето е психолошко или емоционално нарушување. Според новите сознанија, пелтечењето е невролошки предизвикано говорно нарушување кое се однесува на регулацијата на создавањето говор во мозокот.
Финските научници веруваат дека го пронашле коренот на пелтечењето во мозокот. Според тимот предводен од Јухо Јоуца од Универзитетот на Турку, оваа област се наоѓа во базалните ганглии на путаменот, дел од сивата материја во средишните области на големиот мозок, важен за моторните вештини.
Нарушувањето на течниот говор може да има различни причини. Постојат генетски предиспозиции кои можат да доведат до пелтечење. Невролошки болести како Паркинсонова болест или мозочен удар, исто така, можат да доведат до пелтечење. За истражувањата, финските научници испитувале пациенти кои почнале да пелтечат по мозочен удар. Откриле дека ударот го зафатил делот од мозокот каде што се наоѓа мозочната мрежа одговорна за пелтечење.
Испитаниците покажале исти структурни промени во мозочните јазли како и луѓето кои развиле пелтечење во детството. Ова сугерира дека пелтечењето потекнува од оваа област во мозокот, без разлика на генетските или невролошките причини.
Нови методи на лекување
Неврофизиологот проф. д-р Мартин Зомер од Универзитетскиот медицински центар во Гетинген, Германија, тврди дека овој научен труд потврдува дека левата хемисфера на мозокот е клучна за создавањето говор. Двата облика на пелтечење – неврогенетивното и детското – не се многу различни. Зомер, кој самиот пелтечи, е советник на германската Федерална асоцијација за пелтечење (БВСС).
До денес, нема ефективни фармаколошки или невромодулаторни третмани за пелтечење. Сепак, финските научници сугерираат дека локализацијата на структурната промена може да доведе до нови методи на лекување, како длабока мозочна стимулација.
„Можен е третман врз основа на овие наоди, но потребни се повеќе истражувања за да се разбере како точно да се спроведе“, објаснува д-р Зомер.
Се проценува дека во Германија има околу 800.000 луѓе кои пелтечат. Момчињата се почесто погодени од девојчињата. Лековите, терапиите со дишење и опуштање не го лекуваат пелтечењето.
„За жал, сè уште има „надрилекари“ кои ветуваат „чудесен лек“, но тоа е погрешно. Дури и најтешкото пелтечење може да се затскрие со методи како говорен метроном, но пелтечењето не исчезнува“, вели Зомер.
Како да се помогне?
Засегнатите често избегнуваат одредени зборови или начини на разговор поради срам или страв, што може да води кон изолираност.
„Најголемата опасност е „да ја држите устата затворена“. Многу луѓе го прават тоа, но избегнувањето разговор е неповолно, бидејќи ги ограничува можностите за развој. Важно е да не молчите, туку да зборувате!“, советува Зомер.
„Она што не им треба на луѓето кои пелтечат се добронамерни совети како: Диши длабоко, концентрирај се, смири се. Тоа само ги нервира и вознемирува“, додава неврологот.
Советот е да чекате, гледате и слушате. Луѓето кои пелтечат имаат потреба од повеќе време, а прекинувањето може да ги вознемири. Групите кои нудат помош можат да помогнат да се надмине стравот од зборување и да се соочите со пелтечењето, доверувајќи се на семејството, пријателите и колегите.
Извор
