Научниците постигнаа голем напредок во биомедицината – успеале да создадат ембрионски структури во лабораторија кои произвеле човечки крвни клетки, откритие што би можело да ја промени иднината на лекувањето на болести преку регенеративна медицина.
Истражувачите од Институтот „Гурдон“ при Универзитетот во Кембриџ велат дека ова откритие може во иднина да овозможи создавање на крвни матични клетки од клетките на самите пациенти, со што би се избегнала потребата од донори при трансплантација на коскена срцевина.
„Тоа беше возбудлив момент – црвената боја беше видлива дури и со голо око,“ изјави д-р Џитеш Неупане, првиот автор на студијата. Тимот ги користи овие лабораториски модели за да го проучи најраното создавање на срцето и крвниот систем кај човекот.
„Нашите резултати покажуваат како природно се формираат крвните клетки во најраните фази на човечкиот развој. Тоа отвора можности за создавање модели за истражување на леукемија, тестирање на нови лекови и подобро разбирање на имунолошкиот систем,“ додава Неупане.
Нов пристап во создавање човечки клетки
За создавање на ембрионалните структури, научниците користеле човечки матични клетки, кои можат да се добијат од која било клетка во телото. Ова значи дека е можно да се произведе крв која целосно ќе биде компатибилна со организмот на пациентот.
За разлика од претходните методи, кои бараа сложени комбинации на протеини, новиот пристап го следи природниот развоен процес, каде што клетките сами се организираат и создаваат различни типови ткива.
„Иако сме сè уште во рана фаза, способноста да произведуваме човечки крвни клетки во лабораторија е значителен чекор кон идни третмани за регенерација на оштетени ткива,“ изјави професорот Азим Сурани, старши автор на трудот.
Како изгледа процесот
Во текот на експериментот, истражувачите реплицирале структури што обично се развиваат во третата и четвртата недела од бременоста. Моделот бил специјално дизајниран да не содржи ткива кои би можеле да формираат плацента, жолчна кеса или мозок, со што се елиминира можноста за развој во фетус.
„Ова е минималистички систем,“ објаснува Неупане.
Под микроскоп, тимот набљудувал како тродимензионалните структури се развиваат –
- до вториот ден се формирале трите примарни слоја на ткиво (ектодерм, мезодерм и ендодерм),
- до осмиот ден се појавиле клетки што чукаат – претходници на срцето,
- а до тринаесеттиот ден се појавиле црвени дамки – првите траги на крв.
Крвните матични клетки изолирани од моделот биле во состојба да се развијат во различни типови на клетки, вклучувајќи еритроцити што носат кислород и бели крвни клетки кои го штитат телото од инфекции.
Потенцијал за идни терапии
Овој научен напредок претставува важен чекор кон создавање персонализирани третмани, при кои ќе може да се користат клетките на самиот пациент за лекување на заболувања на крвта, оштетени органи или имунолошки нарушувања.
Науката сè уште е далеку од целосно создавање функционален систем за производство на човечка крв, но овој резултат се смета за еден од најзначајните чекори во регенеративната биологија во последните години.
Извор: The Guardian
