Марија Корина Мачадо, симболот на демократската борба во Венецуела и една од најгласните критичарки на режимот на Николас Мадуро, денес официјално стана добитничка на Нобеловата награда за мир за 2025 година. Одлуката на Нобеловиот комитет беше објавена во Осло утрово, означувајќи историски пресврт не само за Венецуела, туку и за глобалната борба за демократија и човекови права.
Мачадо, која повеќе од две децении се соочува со репресија, закани и политички прогон, ја доби наградата „за нејзината непоколеблива и ненасилна борба за мирна транзиција кон демократија, владеење на правото и почитување на човековите права во Венецуела“. Нобеловиот комитет нагласи дека нејзината работа „ја враќа надежта за мир и достоинство на милиони луѓе во земја која со години живее под авторитарна власт“.
Од протестите до глобалното признание
Марија Корина Мачадо е инженер по образование, но во историјата влезе како политички активист и опозициски лидер која одлучи да ѝ се спротивстави на власта на Уго Чавез и подоцна на Николас Мадуро. Таа беше основач на граѓанското движење „Súmate“, кое организираше кампањи за слободни и фер избори уште во раните 2000-ти години.
Во текот на последната деценија, Мачадо беше исклучена од парламентот, обвинета за „предавство“ и неколкупати ставана под домашен притвор. Сепак, таа не се откажа од својата мисија: да ја мобилизира венецуелската опозиција, да го обедини граѓанското општество и да ја држи борбата за демократија во центарот на меѓународното внимание.
Токму нејзиниот ненасилен отпор и инсистирањето на мирна промена преку избори, институции и граѓански притисок се клучните причини што ја издвојуваат од останатите номинирани.
Симбол на отпор и инспирација
Мачадо не е само политички противник на еден режим – таа е симбол на цивилниот отпор против авторитаризмот ширум светот. Нејзината визија за промена не е базирана на реваншизам, туку на помирување, владеење на правото и градење на институции. Таа често ја повторува својата мантра: „Мирот не е тишина пред стравот, туку резултат на храброста да се говори.“
Во своето прво обраќање по доделувањето на наградата, Мачадо изјави:
„Ова не е моја победа. Ова е победа на сите Венецуелци кои не се откажуваат од надежта, и на сите луѓе во светот кои веруваат дека демократијата вреди да се брани.“
Порака што оди подалеку од Венецуела
Одлуката на Нобеловиот комитет има и пошироко геополитичко значење. Со доделувањето на наградата на Марија Корина Мачадо, светот испраќа јасна порака дека борбата за демократија и човекови права – дури и во најтешките услови – е суштински дел од одржувањето на мирот.
Во време кога авторитарните тенденции се зајакнуваат на повеќе континенти, признанието за Мачадо ја потсетува меѓународната заедница дека мирот не се создава само со дипломатски договори, туку и со храброста на поединци кои одбиваат да се покорат.
Од Венецуела до светот – глобален симбол на слободата
Марија Корина Мачадо се приклучува на редот на историски добитници како Нелсон Мандела, Малала Јусафзаи и Лех Валенса – луѓе кои не користеле оружје, туку збор, упорност и морална сила за да предизвикаат промени.
Со оваа награда, нејзиното име станува синоним за ненасилен отпор, женско лидерство и надеж за слободен свет. Тоа е и порака до сите кои се борат против диктатури и неправда – дека светот гледа, памети и наградува.
