Кога адолесцентното дете лаже и одбива да слуша, родителите обично реагираат на два начина: го етикетираат детето, му викаат, му се закануваат дека ќе му забранат да излегува или пак му попуштаат. Ниту еден од овие два начина не е исправен.
„Поврзаноста во адолесценцијата е една од најсилните потреби за која разговарам со родителите на моите предавања за семејно образование“, објаснува за „Блиц“ Александра Маѓар, авторка на превентивната програма за семејно образование.
Еве неколку нејзини совети како да им помогне на родителите чии деца ги достигнале тинејџерските години.
Родителите кои сакаат да изградат чувство на одговорност кај својот адолесцент знаат дека послушноста и постојаното кажување на вистината не се вистинскиот начин за постигнување на целта. Послушните деца не размислуваат со своја глава, туку ги слушаат другите.
Преговарањето и задолжителните правила се начини кои ќе придонесат за развој на доверба и формирање на чувство за одговорност кај децата. Има многу исклушенија исправени пред адолесцентот, а родителот го разбира тоа. Оттука, поставува цврсти правила кои влеваат чувство на сигурност кај детето. Едно од тие правила треба да биде да зборувате за себе и да ја кажете вистината.
Адолесцентот нема развиена самоконтрола, тој е во период кога допрва треба да ја развива. Патот до развивање самоконтрола најдобро се учи преку следење и кршење на правилата. Прекршените правила повлекуваат последици за кои родителите претходно разговараат со своето дете.
На родителите им останува да поттикнат разговори во кои детето слободно ќе разговара за своите избори и одлуки. На пример, разговарајте со детето за причините зошто решило да ги има пријателите што ги избрал, зошто одлучило да припаѓа на тоа конкретно друштво, од кои причини направило нешто со кое не се согласувате (не се вратило на време од излегување, избегало од часови), продолжете да зборувате за тоа како може да се поправи, прашајте го детето што мисли дека треба вие да направите, а што тоа.
Започнете ја реченицата со „јас“ наместо со „ти“
Накратко, обидете се да поставувате прашања што е можно почесто за да го поттикнете моралното размислување на детето и не убедувајте го дека треба да прави што вие сакате.
Детето ќе стекне чувство на сигурност и доверба кај родителите кои знаат да ги толерираат неговите повремени лаги, изливи на гнев и кои за сето тоа ќе разговараат дури кога детето ќе се смири. Исто така, не му кажувајте на вашето дете да одлучи колку долго сака да остане надвор и не му кажувајте дека навистина не ви е важно што прави (на пр., ако постојано лаже, ако има ниски оценки). Адолесцентните деца се чувствителни и таквите реакции ќе ги толкуваат како занемарување.
Кога му се обраќате на детето, започнете ја реченицата со „јас“ наместо со „ти“. Детето може бурно да реагира на секое „ти“. На пример, наместо да кажете „Ти си лажго, детиште…“, кажи „Разочаран сум кога не ми ја кажуваш вистината“ или „Ме нервира кога бурно ќе излезеш од собата додека зборувам со тебе“.
Избегнувајте генерализирани изјави. На пример, секогаш кога адолесцентот ќе ве слушне како му велите „Никогаш не ми ја кажуваш вистината“ или „Ти ме лажеш цело време“, неговиот ум почнува брзо да ги избира оние ситуации во кои не го направил тоа и веднаш почнува да ги набројува во за да се расправа со вас. Затоа е покорисно да се каже: „Вчера не ми кажа дека…“, или „Вчера не ми кажа сè…“
Од време на време, избирајте тема за разговор. Избегнувајте да кажете: „Сакам да разговарам со тебе за сметката за мобилен телефон и да ти кажам дека не ми се допадна начинот на кој реагираше кога влегов во твојата соба синоќа“. Наместо тоа, кажете: „Сакам да зборувам за сметката за мобилен телефон. Предложи време за разговор“.
Што значи да се биде поврзан?
Родителите кои имаат силна врска со своето дете изградиле однос на доверба во кој лагите се многу ретки. Детето се чувствува безбедно бидејќи родителите му покажале дека на адекватен начин ги препознаваат неговите потреби и истовремено го поттикнуваат да се однесува на вистински начин. Адолесцентите се во посебна развојна фаза кога ја тестираат својата моќ. Нивното однесување потсетува на тоа што го имале на две години: тие се бунтовни и често велат „не“ и „нема“. Потеклото на овие однесувања е желбата на адолесцентот да се издвои и да си покаже себеси и на другите дека може самостојно да функционира во некои аспекти од својот живот.
Како да разговарате?
Кога разговарате со вашиот тинејџер, обидете се да:
– го гледате во очи
– не го прекинувате додека зборува
– користете кратки фрази, како: гледам, слушам, разбирам…
– заземете отворен став, не ги прекрстувајте рацете рацете, не се чудете и не се намуртувајте
– ако нешто не разбирате да прашате: „Мислам дека не разбрав многу добро. Можеш ли пак да ми објасниш?“
– проверете дали правилно сте го разбрале вашето дете прашувајќи го: „Ако добро те разбрав, ти си ми лут затоа што те натерав синоќа…“
Извор: Mondo.rs
