Успешни експерименти со пократка работна недела
Меѓу 2015 и 2019 година, два значајни експерименти во јавниот сектор на Исланд ги намалија работните часови од 40 на 35-36 часа неделно, без намалување на платите. Во експериментите учествуваа 2.500 работници, што претставуваше повеќе од 1% од работоспособното население во земјата. Оваа иновативна стратегија се фокусираше на одржување или зголемување на продуктивноста додека го подобрува балансот помеѓу професионалниот и приватниот живот на работниците.
Резултатите од експериментите покажаа дека продуктивноста во најголемиот дел останала стабилна или дури и подобрена. Работниците пријавиле значајно зголемување на благосостојбата, вклучително и намален стрес и подобрена рамнотежа меѓу работа и приватниот живот. Успехот на овие експерименти ги поттикна исландските синдикати да преговараат за намалување на работните часови за десетици илјади вработени низ целата земја.
Економски резултати и поттик на растот
Во 2023 година, економијата на Исланд порасна за 5%, што ја позиционира земјата на второ место по раст меѓу европските економии со високи приходи. Ова е значително повеќе од просечниот раст од 2% во претходниот период од 2006 до 2015 година. Економскиот успех се заснова на ниска стапка на невработеност, што ја потврдува економската виталност на земјата.
И покрај овие успеси, Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) предвидува забавување на економскиот раст во 2024 година поради намалувањето на домашната побарувачка и забавување на растот на потрошувачката во туризмот. Ова претставува предизвик за стабилноста на економскиот раст, но и натаму Исланд е пример за позитивни ефекти на пократката работна недела на економијата и благосостојбата на населението.
Четиридневната работна недела како глобален тренд
Исланд не е единствениот што експериментира со четиридневната работна недела. Во 2022 година, ист експеримент беше спроведен во 33 компании од САД и Ирска со слични позитивни резултати, што укажува дека моделот на пократка работна недела може да биде одржлива и продуктивна опција и во други економии.
