Индија изврши напади на, како што ги опиша, „терористичка инфраструктура“ во Пакистан и пакистански Кашмир како одговор на минатомесечниот смртоносен напад во индиски Кашмир, дополнително зголемувајќи ги тензиите меѓу двете нуклеарно вооружени соседни земји.
Пакистан во средата изјави дека во индиските напади биле убиени најмалку 26 лица, а 46 биле повредени. Во одмазднички напад на пакистанските сили во индиски Кашмир биле убиени најмалку 10 лица.
Исламабад тврди дека цивили биле цел на индиските напади, додека индиското Министерство за одбрана тврди дека нивните сили гаѓале само бази од каде се планираат напади на Индија.
Индија го обвини Пакистан за нападот на 22 април во Пахалгам, под индиска контрола, во кој загинаа 26 лица. Исламабад го негираше своето учество и побара „неутрална“ истрага за најсмртоносниот напад врз туристи во Кашмир во последните 25 години — барање што Индија го одби.
Индија тврди дека Пакистан обезбедува засолниште за вооружени групи кои извршиле смртоносни напади, вклучувајќи го и нападот во Мумбај (2008) и Пулвама (2019), во кои загинале повеќе од 200 луѓе.
Во светло на растечките тензии, меѓународни лидери повикуваат на воздржаност по најголемиот индиски напад врз Пакистан и териториите под негова контрола во последните децении.
Исламабад долго време го поддржува посредувањето или меѓународното учество во решавањето на деценискиот спор за Кашмир, но Њу Делхи избегнува интернационализација на конфликтот. И Индија и Пакистан тврдат суверенитет врз Кашмир, но секој контролира дел од него, а Кина управува со северниот дел.
Што велат земјите за ескалацијата?
САД: Државниот секретар Марко Рубио разговарал со советниците за национална безбедност на Индија и Пакистан, повикувајќи ги двете страни да „одржат отворени канали за комуникација и да избегнат ескалација“, соопшти Стејт департментот. Рубио истакна дека САД ќе продолжат да соработуваат со двете страни и се надеваат на „мирно решение“.
Велика Британија: Министерт за трговија Џонатан Рејнолдс изјави дека Велика Британија е подготвена да има дипломатска улога и да поддржи стабилност, дијалог и деескалација.
Кина: Пекинг го нарече индискиот напад „тажен“ и повика на воздржаност. „Кина се спротивставува на сите форми на тероризам“, соопшти кинеското МНР.
Франција: Францускиот министер за надворешни работи Жан-Ноел Баро изрази разбирање за желбата на Индија да се заштити од тероризмот, но повика на избегнување ескалација и заштита на цивилите.
Обединети нации: Генералниот секретар Антонио Гутереш изјави дека меѓународната заедница не може да си дозволи воен конфликт меѓу нуклеарно вооружени држави.
Кој понуди посредување?
Кина: Кина изрази подготвеност за „фер и праведна истрага“ и повика на дијалог за одржување на мирот.
Русија: Министрите за надворешни работи Сергеј Лавров и Ишак Дар се согласија Москва да игра политичка улога, ако двете страни се согласат.
Малезија: Премиерот Анвар Ибрахим изрази поддршка за независна истрага и понуди посредување.
Иран: Техеран изрази подготвеност да ги искористи своите добри односи со двете страни за подобро разбирање.
то мислат Индија и Пакистан за посредување?
Индија: Го смета прашањето за Кашмир за билатерално и одбива странско посредување, повикувајќи се на Симла договорот од 1972 година. Њу Делхи гледа на себе како регионална сила што сака директни преговори.
Пакистан: Отворен за трета страна и интернационализација, тврдејќи дека Кашмир е меѓународно прашање поради хуманитарни и правни димензии. Рабиа Ахтар, директорка на Центарот за безбедност во Лахор, вели дека Исламабад гледа на меѓународно посредување како начин за дипломатско изедначување.
Дали имало претходно посредување?
Да. Иако Индија често го одбива, во клучни моменти трети страни одиграле значајна улога:
1965: Советскиот Сојуз посредуваше при потпишувањето на Ташкентската декларација.
1999: САД (Бил Клинтон) го убедија Пакистан да ги повлече силите по Кагрилската војна.
Ахтар додава дека посредувањето помогнало да се избегне катастрофа, иако не го решило спорот за Кашмир. Во моменталната криза, дискретно посредување преку „задни канали“ можеби е најреалната опција.
Превин Донти од Меѓународната кризна група вели дека посредувањето ќе биде тешко бидејќи „двете страни се подготвени на ризик, под притисок од внатрешната политика“.
„Ќе биде потребен координиран и постојан меѓународен притисок од сите пријателски и големи сили“, заклучува тој.
