Експертите нагласуваат дека вакцинацијата за време на бременоста е најефикасниот начин за заштита на новороденчињата од голема кашлица. Оваа болест позната и како пертусис, се враќа во загрижувачки размери низ Европа и САД, со бројки што ги надминуваат оние пред пандемијата со Ковид-19.
По неколку години со релативно низок број случаи поради мерките за Ковид, оваа високо заразна респираторна инфекција, позната и како „кашлица која трае 100 дена“, повторно се шири – а лекарите предупредуваат дека најголем ризик имаат новороденчињата.
Кај возрасни и постари деца, таа може да предизвика кашлање што трае со недели или месеци. Но кај бебиња под два месеца – кои се премногу мали за вакцинација – болеста може да биде смртоносна.
Според податоците на Европскиот центар за превенција и контрола на болести (ECDC), во 2023 година биле пријавени над 25.000 случаи на пертусис во ЕУ/ЕЕА, а во првите три месеци од 2024 веќе се регистрирани повеќе од 32.000 случаи.
Зошто е коклюшот опасен за новороденчињата?
„Симптомите на пертусис кај бебињата се поразлични“, вели д-р Кејтлин Ли, специјалист за инфективни болести во Детската болница „Ан и Роберт Х. Лури“ во Чикаго, во напис објавен во списанието Pediatrics.
Исто така, болеста кај бебињата може да се појави со многу висок број на бели крвни клетки (леукоцитоза), што понекогаш може да се погреши со состојби како рак.
Зошто повторно се зголемува бројот на случаи?
Главна причина за растот е пост-пандемискиот ефект. За време на Ковид-19, поради носење маски, затворени училишта и ограничени собири, циркулацијата на многу респираторни инфекции, вклучителнои пертусисот, беше значително намалена.
Покрај тоа, пертусисот има природни епидемски циклуси – обично се зголемува на секои три до пет години, дури и во држави со висока стапка на вакцинација.
Лекување и превенција
Бидејќи најмладите бебиња се најзагрозени, експертите силно препорачуваат вакцинација за време на бременоста. Преку плацентата, мајката пренесува антитела што ги штитат новороденчињата во првите недели по раѓањето.
„Бидејќи бебињата се со висок ризик од компликации, вакцинацијата на мајките за време на бременоста е клучна за заштита од оваа потенцијално смртоносна болест“, додава д-р Ли. „Масовната вакцинација е важна алатка за заштита на сите“.
Американскиот Центар за контрола и превенција на болести (CDC) препорачува 5 дози од вакцината DTaP (против дифтерија, тетанус и пертусис) помеѓу 2 месеци и 6 години возраст, како и бустер доза во адолесценција.
Но најитна мерка, според CDC, е универзалната вакцинација кај бремени жени, најдобро меѓу 27 и 36 недели од бременоста. Студиите покажуваат дека оваа вакцинација го намалува ризикот од тешка форма на болеста кај новороденчиња за до 85%.
Покрај рутинската вакцинација кај доенчиња и бремени жени, СЗО Европа препорачува луѓето кои имаат коклюш да бидат веднаш лекувани со антибиотици и да не доаѓаат во контакт со бебиња, мали деца или бремени жени.
Според податоци на Француската агенција за јавно здравје, повеќе од половина од случаите кај децата се пренесени од нивните родители.
