Даг Јохан Хагеруд, лауреат на МФФ Киненова: Кога пишувам лик за филм, имам на ум актер

Добитникот на годинешната Златна мечка од Берлин за најдобар филм , а годинава и добитник на специјалната награда за особен придонес во филмската уметност, на 10. Јубилејно издание на МФФ Киненова е норвешкиот писател сценарист и режисер Даг Јохан  Хагеруд.

Што беше поттикот што ве одведе кон снимањето филмови? Веќе успешно сте биле присутни во областите на литературата, драмата и театарот.

Студирав филмска историја и филмска теорија и филмот ме интересираше уште од детството. Но, никогаш не се гледав себеси како режисер. Мојата слика за тоа каква личност треба да биде еден режисер не ми изгледаше привлечна. Напротив. А она што најмногу го сакав беше да бидам писател, да објавувам книги, и сè уште е. Кога конечно се решив да снимам филм, тоа беше само затоа што мојот пријател и продуцент ме убеди да се обидам. И откако направив два-три кратки филмови на Супер 8, почна да ми се допаѓа. Проблемот со Супер 8 беше што отсекогаш сакав да изгледа повеќе како 35 мм, што го правеше секој филм малку разочарувачки. Ми требаше малку време да научам како да го користам форматот. Исто така, ми беше возбудливо да работам со филмски алатки за да ги постигнам сложените расположенија што тешко се добиваат при пишување. Мојот прв краток филм беше направен истата година кога беше објавен мојот прв роман, така што сè се случи во исто време.

Вашата љубов кон литературата е присутна во сите ваши филмови. Начинот на кој нè воведувате, како публика, во ликовите е толку мазен и јасен, а камерата е неподвижна и мирна. Сепак, темите се далеку од пријатни. Дали тоа е вашата намера? Да нè разбудите со суштинското прашање за животот?

-Да, би рекол дека поголемиот дел од дејството лежи во чувствата на ликовите и начинот на кој тие разговараат едни со други. Значи, за да се создаде простор каде што публиката може да ги гледа ликовите и емпатично и објективно, открив дека неподвижната и мирна камера е добар избор. Сепак, не размислувам однапред како сакам филмовите да бидат примени. Како што реков, мора да се обидете да создадете простор за публиката каде што е и забавно и пријатно. Но, како таа ќе реагира е надвор од моја контрола.

Секако, суштинските прашања од животот, или секојдневните прашања од животот, сè она што ми е на ум поголемиот дел од времето, на еден или друг начин. И ако некои од работите што се случуваат во филмот резонираат со другите луѓе, тоа е одлично. Тешко е да се разбере животот или каков сакате да ви биде животот, и сметам дека е многу корисно да читам многу за да се запознаам со размислувањата на другите луѓе. Се обидувам тој разговор со литературата да го направам дел од филмот, да покажам како читањето може да ви помогне да ги преиспитате работите што ги земате здраво за готово и со тоа да го проширите вашиот живот.

Дали вашите приказни произлегуваат од некои од вашите литературни ликови или тие се независни од вашите книги?

-Тие се независни. Кога пишувам лик за филм, имам на ум актер. Значи, неговата или нејзината личност ќе влијае на личноста на ликот. Станува збор за наоѓање инспирација кај други луѓе, во овој случај, актери. Ликот во книгата оживува додека пишувате. Тоа е сосема поинаков процес.

Зошто инсистирате на вашата професија како библиотекар, дали сè уште работите на ова или сте започнале како библиотекар и оваа професија ве води кон други уметнички форми на кои сте посветени?

-Студирав библиотекарство затоа што ми требаше работа и затоа што, исто така, ги сакам библиотеките. Многу ми се допаѓа работата, особено класичните библиотекарски задачи, како што се каталогизацијата и класификацијата. Бидејќи работев како музички библиотекар во Националната музичка академија, бев во многу инспиративна средина што беше корисна и за снимање филмови, запознав композитори и разговарав за тоа како да ја истражувам филмската музика на различни начини. За жал, бев отпуштен пред две години, поради реорганизација по големо пречекорување на буџетот што доведе до многу отпуштања на персоналот.

е-Трн да боцка во твојот инбокс

Последни колумни