Постои растечки тренд на бришење профили на социјалните медиуми бидејќи луѓето бараат приватност, ментално здравје и подлабоки врски. Ги истражуваме причините за масовното повлекување од платформи како што се Фејсбук, Инстаграм, ТикТок, Јутјуб и Гугл.
Во последните неколку години, социјалните мрежи станаа неопходен дел од нашите животи. Тие служеа како платформи за поврзување, дијалог, забава и информации. Сепак, сè поголем број корисници избираат да ги избришат своите профили, донесувајќи одлука што, на прв поглед, може да изгледа како целосен пресврт на дигиталната поврзаност.
Притисокот на социјалниот перфекционизам
За многу корисници, социјалните мрежи не се само алатка за комуникација, туку и арена каде што се постигнува општествен статус. На Инстаграм, Фејсбук, Јутјуб и ТикТок, често гледаме високо стилизирани и филтрирани прикази на животот кои даваат впечаток на совршенство.
Таа идеализирана претстава на реалноста може да предизвика чувство на несигурност и вознемиреност кај оние кои сметаат дека не ги исполнуваат тие високи стандарди. Податоците од истражувањата покажуваат дека 45% од адолесцентите пријавуваат зголемено ниво на анксиозност поради стресот предизвикан од социјалните мрежи, додека 35% од испитаниците се чувствуваат депресивно затоа што им се чини дека нивниот живот не е доволно „интересен“ во споредба со оние што ги следат онлајн.
Социјалниот перфекционизам стана заразен, а притисокот да се живеат според виртуелните стандарди станува преголем за многу корисници, што доведува до масовно повлекување од мрежите. За да биде уште полошо, едно истражување од 2024 година покажа дека дури 60% од младите луѓе тврдат дека дигиталниот свет создал нереални очекувања за тоа како треба да изгледа нивниот живот.
Приватност и контрола на податоци
Со оглед на бројните скандали и контроверзии околу приватноста на корисничките податоци на социјалните мрежи, сè повеќе луѓе го поставуваат прашањето – колку се безбедни нивните податоци?
Огромен број апликации собираат податоци за нашите навики, интереси и секојдневни активности, честопати на начин што не е видлив и не е целосно транспарентен. Во 2018 година, кога избувна аферата со Фејсбук и Кембриџ Аналитика, дури 87 милиони корисници беа погодени од нелегално споделување податоци, што предизвика глобален бунт.
Денес, социјалните мрежи не се само простор за забава, туку и една од најголемите алатки за следење на однесувањето на корисниците. Многу луѓе сега избираат да се откажат, чувствувајќи дека нивната приватност е компромитирана и дека премногу од нивните секојдневни активности се „разоткриваат“ или дури и комерцијализираат без нивна согласност.
Дигитален замор и исцрпеност
„Дигиталниот замор“ стана сеприсутен феномен во современото општество. Постојаното прелистување на социјалните мрежи, примањето известувања и бомбардирањето со информации честопати доведуваат до ментална исцрпеност.
Податоците покажуваат дека дури 72% од корисниците во 2023 година чувствуваат дека се преоптоварени од постојаната дигитална ангажираност. Шокантно е што 42% од испитаниците признале дека чувствуваат „губење време“ додека прелистуваат бесмислени објави или се вклучуваат во бесконечни дискусии што не водат никаде.
Овој феномен ги тера луѓето да сфатат дека социјалните медиуми станале заробеништво на нивниот ум. Постојаното проверување на известувања, пораки и ажурирања, како и очекувањето одговор во рамките на тековните рокови, го зголемува нивото на стрес и анксиозност. Многу корисници избираат да ги избришат своите профили затоа што сакаат да го прекинат тој маѓепсан круг, враќајќи се во реалниот живот и реалните интеракции.
Борба против токсичност и негативност
За жал, социјалните мрежи станаа простор каде што е лесно да се дојде во контакт со негативни коментари, сајбер малтретирање, политика на омраза и дезинформации.
Многу корисници се повлекуваат за да избегнат постојано изложување на негативни информации, расправии и контроверзии што ја нарушуваат нивната ментална и емоционална рамнотежа. Според истражувањата, повеќе од 60% од корисниците наведуваат дека барем еднаш биле жртви на онлајн насилство или токсични коментари.
Исто така, проблемот со дезинформациите на социјалните мрежи е во пораст – повеќе од 30% од корисниците признаваат дека наишле на информации кои биле лажни или неточни, што влијаело на нивниот поглед на светот и социјалната динамика. За многумина, овие проблеми стануваат премногу исцрпувачки и тие едноставно избираат да се повлечат од таква средина.
Потрагата по подлабока и поавтентична врска
Иако поврзувањето преку социјалните мрежи во многу случаи имало длабоко значење, таа често е површна и несвесно надмината со „лајкови“ и „споделувања“. Многу корисници сега бараат подлабоки, пореални форми на комуникација. Во реалниот живот. Според истражувањата, дури 53% од луѓето веруваат дека нивните врски на социјалните мрежи се „површни“ и им недостасува вистинска интимност.
Чинот на бришење профили, во овој контекст, може да се смета за обид луѓето да се вратат на суштински, лични врски без посредство на дигитални екрани. Со оглед на тоа што расте бројот на корисници кои признаваат дека социјалните медиуми „не им носат ништо позитивно“, многумина се одлучуваат за офлајн врски кои нудат поголема автентичност и длабочина.
Зошто луѓето се повлекуваат од најпопуларните мрежи?
Иако овие платформи се препознаваат како алатки што овозможуваат глобална поврзаност, контроверзиите поврзани со приватноста, контролата на податоците, како и влијанието врз менталното здравје, ги водат многу корисници до одлучувачката точка – бришење на нивните сметки.
X мрежа: Порано позната како Twitter, стана платформа која претрпува значајни промени под сопственост на Елон Маск. Иако останува клучен простор за вести, мислења и информации во реално време, многу корисници ја доведуваат во прашање идната насока на платформата, а загриженоста за промените во политиките, модерирањето на содржината и целокупното корисничко искуство доведува до повлекување од платформата.
Фејсбук: Иако Фејсбук некогаш беше крал на социјалните мрежи, денес се соочува со големи проблеми. Покрај скандалот со собирање кориснички податоци, Фејсбук е обвинет за ширење дезинформации и политичка поларизација.
Многу корисници сметаат дека оваа платформа е преполна со непотребни информации и реклами, што предизвикува сè повеќе луѓе да ја напуштат. Како и фактот дека оваа огромна мрежа од поврзани профили ја прави главна цел за собирање податоци и манипулација, овозможувајќи ширење на целни политички реклами, дезинформации и создавање затворен круг на интернет.
Инстаграм: Како визуелна платформа, Инстаграм стана епицентар на перфекционизам, каде што многу корисници се под голем стрес за да го постигнат „совршениот“ изглед.
Најновото истражување покажува дека тинејџерите се особено погодени од високите стандарди за убавина што ги наметнува Инстаграм. Трендот на „дигитална детоксикација“ се појавува сè почесто, бидејќи луѓето сакаат да се ослободат од оваа површна конкуренција и лажна самодоверба што платформата често ја промовира.
TikTok: Оваа платформа стана вирален феномен, но не е имуна ниту на критики. Брзината со која TikTok ги шири информациите и ги претставува „трендовските“ предизвици поставува високи стандарди, а во исто време го зголемува стресот и вознемиреноста кај корисниците.
TikTok е критикуван и за неговата улога во ширењето дезинформации и постојаното следење на однесувањето на корисниците. Алгоритмот на апликацијата ги фаворизира виралните трендови, честопати давајќи приоритет на шокантната вредност и контроверзната содржина, охрабрувајќи опасни предизвици и однесувања што можат да имаат сериозни физички и ментални последици за младите корисници.
YouTube: Популарноста на YouTube како место за забава и образование е несмалена, но многу корисници стануваат сè повеќе фрустрирани од преплавот со содржини, реклами и алгоритамски препораки што фаворизираат контроверзни или сензационалистички видеа.
Бидејќи YouTube стана платформа за комерцијализација и монетизација, многумина се повлекуваат бидејќи сметаат дека креативната слобода е сериозно ограничена. Ова е најголемата платформа што придонесе за ширење на теории на заговор и дезинформации, а тоа доведе до реални последици како што се протести и ризици по јавното здравје
Google: Како најголем пребарувач на интернет, Google има пристап до огромна количина на податоци за корисниците, а да не зборуваме за апсолутно сè за вас. Постојаната поврзаност со производите на Google, како што се Gmail, YouTube, Maps и други, ги тера корисниците да се чувствуваат како премногу поврзани со еден голем корпоративен субјект.
Ова ниво на следење и анализа на податоци создава проблеми со приватноста, што доведува до зголемување на бројот на луѓе кои избираат да се дистанцираат од Google, иако е многу тешко, ако не и невозможно, да се стори тоа.
Телеграм: Една од најпопуларните алатки за комуникација во последниве години, позната по својата приватност и безбедност. Со можноста за испраќање шифрирани пораки и креирање големи групи, многу корисници го претпочитаат Телеграм како алтернатива на социјалните мрежи за собирање податоци.
Сепак, неговата бесплатна природа и минималното модерирање на содржината, исто така, доведоа до загриженост за ширење на дезинформации и токсично однесување, што предизвика повремени реакции од корисниците. Исто така, недостатокот на строга верификација овозможува ширење на лажни сметки, што им олеснува на измамниците и спамерите да ги таргетираат корисниците со измамнички шеми и злонамерна содржина.
Иако социјалните мрежи продолжуваат да играат голема улога во глобалната поврзаност, прашања како што се менталното здравје, приватноста и автентичноста добиваат на важност. Загрижувачките податоци за тоа на колку стрес се изложени корисниците, лажни информации и негативно влијание врз емоционалното здравје, јасно покажуваат зошто луѓето масовно ги бришат своите профили
Трендот на повлекување од социјалните медиуми одразува поширока потреба за ребалансирање на дигиталниот свет и враќање кон приватноста, вистинските односи и внатрешниот мир.
