САД, според извештаи, побарале контрола врз клучен гасовод во Украина, кој се користи за транспорт на руски гас кон Европа. Доналд Трамп сака Киев да ги отстапи своите природни ресурси како „надомест“ за оружјето кое претходната администрација на Бајден го испорачала.
Според најновата нацрт-верзија на американскиот предлог, кој е дури „максималистички“ во однос на оној од февруари, САД бараат и ретки метали вредни 500 милијарди долари, како и нафта и гас. Според извор близок до преговорите, документот сега вклучува и барање американската Меѓународна корпорација за финансирање на развојот (DFC) да ја преземе контролата врз гасоводот.
Станува збор за гасовод кој се протега од градот Суджа во западна Русија до украинскиот Ужгород – околу 1.200 километри до границата со ЕУ и Словачка. Изграден во советско време, овој гасовод претставува клучна енергетска инфраструктура.
„Американците сакаат сè што можат да земат“
Украина на 1 јануари ја прекина испораката на гас по истекот на петгодишниот договор со Гаспром. Двете земји претходно остваруваа приходи од стотици милиони евра преку транзитни такси – дури и во текот на првите три години од војната.
Според Володимир Ланда, виш економист во Центарот за економска стратегија во Киев, американските барања се „колонијални“ и имаат мали шанси да бидат прифатени од украинската страна. Минатата есен, претседателот Зеленски предложи договор преку кој САД би добиле пристап до украинскиот минерален сектор, во замена за оружје од новата администрација на Трамп.
Но, Трамп одби да даде безбедносни гаранции или воена помош, иако сè уште сака пристап до ресурсите. Минатата недела тој се пожали дека Зеленски „се обидува да избегне договорот“ и најави последици ако не се потпише.
„Само го бранам она што ѝ припаѓа на Украина“
Зеленски изјави дека е спремен на договор, но само ако има рамноправност, со поделба на приходите „50-50“.
– Само го бранам она што ѝ припаѓа на Украина. Треба да биде корисно и за САД и за Украина. Тоа е исправно – рече Зеленски.
Американското Министерство за финансии потврди дека „технички“ разговори се во тек.
Кит Келог, специјален американски изасланик за Украина, рече дека неговите изјави за можна поделба на Украина биле погрешно разбрани. Во интервју за „Тајмс“, тој спомна поделба „речиси како Берлин по Втората светска војна“.
Келог подоцна појасни на мрежата Х (поранешен Твитер) дека се однесува на распоредување на мировни сили по прекин на огнот, во поддршка на украинскиот суверенитет – со руски трупи во веќе окупираните територии, а британски и француски сили во Киев и други региони.
Во петокот, Трамповиот специјален пратеник Стив Виткоф се сретна со Владимир Путин во Санкт Петербург. Според извештаите, тој предложил Русија да добие четири украински области, вклучително и оние под украинска контрола и населени со милиони луѓе.
Во исто време, на состанокот на Контакт групата за одбрана на Украина, западните сојузници најавија рекордни 21 милијарда евра воена помош. Тие го обвинија Путин за одложување на договорот за 30-дневен прекин на огнот, кој Украина веќе го прифатила.
Во саботата рано наутро, Русија изврши нови воздушни напади врз цивилни цели во Украина. Во Киев беа уништени три складишта, а две лица се повредени. Од 11 март, Кремљ испалил 70 ракети и 2.200 дронови врз украинска територија.
Претседателот Зеленски оддаде почит на 26-годишниот пилот, капетан Павло Иванов, кој загина во борбена мисија со авион Ф-16. Украинските воздухопловни сили, иако мали, продолжуваат херојски да ја бранат земјата од напади и да даваат поддршка на копнените сили.
(Извор: Guardian )
