35 години „Симпсонови“: Жолтиот, анимиран екран како постмодерна хроника на светот

Кога „Симпсонови“ се појавија во декември 1989 година, малкумина можеа да предвидат дека овие жолти, цртани антихерои ќе станат едни од најважните хроничари на модерната култура. Дури 35 години подоцна, шоуто не само што опстојува, туку и продолжува да биде огледало на светот – понекогаш смешно изобличено, понекогаш застрашувачки точно.

Но, ако „Симпсонови“ се само огледало, тоа не е обично – туку такво какво што би го конструирале Жан Бодријар или Томас Пинчон. Во нивниот свет, нема „оригиналност“ – сè е референца, цитат, или ремикс на нешто што веќе постои. Тука лежи и нивната моќ: шоуто не е само пародија на Америка, тоа е и нејзин културен каталог, вешто вграден во постмодерната традиција на деконструкција.

Сеќавања на филм: Од Кјубрик до Коенови

Една од најголемите заслуги на „Симпсонови“ е нивната маестрална употреба на филмските цитати – вистински куриозитет за љубителите на седмата уметност. Ако ги отвориме архивите, лесно ќе се загубиме во лавиринтот на кинематографските омажи. Присетете се на епизодата „Treehouse of Horror V,“ каде што семејството се преселува во „Shinning“ (генијално преименување на Кјубриковиот The Shining). Кога Хомер ги губи своите нерви (и малку повеќе разум), тоа не е само смешно – тоа е и студија за кршливоста на човековата психа, преку филмскиот јазик што еволуира во чиста пародија.

Или пак моментите инспирирани од Fargo на браќата Коен, каде што ладнокрвната комедија се меша со трагиката на човечката алчност. „Симпсонови“ ги рециклираат овие дела, ги дестилираат, редефинираат и ги вовлекуваат во својата наративна структура. Воедно како да кажуваат: „Сите приказни се веќе раскажани. Наше е да ги раскажеме поинаку.“

Пророштва и светска (не)реалност

Не можеме да зборуваме за „Симпсонови“ без да се осврнеме на нивниот речиси фрапантен дар за предвидување. Од изборот на Доналд Трамп за претседател, до воведувањето на паметните часовници, шоуто понекогаш изгледа како да е напишано од тим на времепловци. И тука доаѓа филозофското прашање: дали „Симпсонови“ ја предвидуваат иднината, или иднината само ги следи „Симпсонови“?

Овој феномен е многу повеќе од случајност. Шоуто е толку вешто вкоренето во глобалниот културен дискурс, што нивната метаанализа на светот често успева да ги фати шемите на човековото однесување пред тие да станат очигледни. Кога ликот на Хомер, со својот апсурден, но симпатичен нихилизам, станува центар на универзумот, тој само ја рефлектира Америка и нејзината неуморна способност за самоиронија и регенерација.

Вечна креативност во 2D

Она што го прави „Симпсонови“ непобедливи е нивната постојана креативност. Да, некогаш имаат осцилации, но кога ќе ја погодат точката, тоа е како совршено изведен акорд. Тие не се само цртан филм; тие се културен артефакт што го документира текот на времето.

Од микро-космосот на Спрингфилд, каде што капитализмот, политиката и човечката глупост се претвораат во фарса, до мега-космосот на светските кризи, „Симпсонови“ остануваат доследни во една работа: да нè натераат да се смееме на сопствената апсурдност.

По 35 години, тие се повеќе од култна анимирана серија – тие се антологија на современото постоење. Ако светот е сцена, како што вели Шекспир, тогаш „Симпсонови“ се најпаметните и најжолтите коментатори што некогаш ја населиле таа сцена.

е-Трн да боцка во твојот инбокс

Последни колумни