Земјите од Балканот се вклучени во контакти како дел од пошироката американска стратегија за депортирање на странски државјани без регулиран статус, беше потврдено за Радио Слободна Европа (РСЕ) од Стејт департментот на 6 јуни.
Од Стејт департментот не сакаа да ги коментираат наводите на американскиот Bloomberg дека администрацијата на претседателот Доналд Трамп се обидува да ги убеди балканските земји да прифатат депортирани мигранти – главно од Куба, Хаити, Никарагва и Венецуела – на кои им е укинат привремениот правен статус во САД.
САД, изјавија тие, не ги коментираат деталите од дипломатската комуникација со други земји како дел од стратегијата за депортација на странски државјани без регулиран статус.
На прашањето на РСЕ на кои земји се однесуваат барањата за прифаќање мигранти што се непожелни во Америка, од Амбасадата не дадоа конкретен одговор. Сепак, беше потврдено дека земјите од регионот се вклучени во овие контакти.
„Американските партнери и регионални лидери тесно соработуваат со нас за да ставиме крај на кризата со илегалната и масовната миграција.“
Тие потсетија дека спроведувањето на имиграциската политика на администрацијата на претседателот Трамп е еден од главните приоритети на Стејт департментот.
„Протерувањето на странци од САД за кои постојат конечни наредби за иселување, како и депортирањето на нелегалните имигранти, ја штитат Америка од странски терористи и други закани по националната безбедност и јавната сигурност“, се вели во одговорот.
Од Стејт департментот нагласуваат дека континуираната соработка со странски влади е клучна за одвраќање на илегалната и масовната миграција и за безбедноста на границите.
„Како што кажа државниот секретар Рубио, остануваме непоколебливо посветени на запирање на илегалната миграција и зајакнување на безбедноста на американските граници. Во таа насока, секоја земја мора итно да ги прифати назад своите државјани кои немаат законски основ да останат во САД.“
Во некои случаи, може да се соработува со трети земји за да се олесни иселувањето на државјани на трети земји од САД кои немаат легален статус, се додава во соопштението.
Претходно, слична изјава за РСЕ даде и Амбасадата на САД во Подгорица.
Што објави Bloomberg?
Американскиот Bloomberg објави дека администрацијата на Трамп се обидува да ја убеди Србија и други балкански земји да прифатат мигранти депортирани од САД.
Се наведува дека барањата се дел од стратегијата на американската администрација за наоѓање партнерски влади што ќе прифатат странски државјани – најмногу од Куба, Хаити, Никарагва и Венецуела – на кои им е укинат привремениот правен статус. Тоа беше овозможено во мај од страна на Врховниот суд на САД.
Според написот, регионалните канцеларии на Стејт департментот добиле задача да ја претстават оваа идеја на потенцијални партнери. Засега не е познато дали се постигнати какви било договори.
Во април, и Wall Street Journal објави дека Вашингтон размислува за можноста да депортира мигранти во Молдавија, Косово и други балкански земји, но тогаш не беа споменати Србија и Црна Гора.
Италија претходно пресели мигранти во Албанија
Договорот за прифаќање депортирани мигранти не би бил прв ваков на Балканот.
Сличен договор беше постигнат меѓу Италија и Албанија, откако италијанската премиерка Џорџа Мелони изврши притисок врз балканските земји да отворат центри за мигранти кои се запрени на море при обид да пристигнат од Африка во Европа.
Во април, Италија префрли група од 40 одбиени баратели на азил во Албанија, активирајќи договор за соработка потпишан со властите во Тирана кон крајот на 2023 година.
Според договорот вреден 800 милиони евра, Италија има право во наредните пет години секој месец да испраќа до 3.000 мигранти во Албанија за обработка на барањата за азил и привремено сместување.
Мелони го нарече договорот „клучен чекор во борбата против илегалната миграција“.
Сепак, неколку италијански судови веќе претходно наложија враќање на мигранти од Албанија назад во Италија, со образложение дека се прекршуваат меѓународните конвенции и правата на азилантите.
Правни експерти и организации за човекови права предупредуваат дека моделот нема основа во законодавството на ЕУ.
Реакциите на јавноста се поделени
Во Италија и Албанија, договорот наиде на поделени реакции.
Додека политичарите во Рим и Тирана ја поздравија соработката, невладините организации и локалните заедници изразија загриженост заради нетранспарентноста на процесот и можните злоупотреби на правата на мигрантите.
„Преселувањето на мигранти во трети земји што не се членки на ЕУ претставува сериозен преседан што може да ги отвори вратите за понатамошни прекршувања на човековите права,“ предупреди Франческо Фери од организацијата ActionAid.
Спогодбата со Албанија внимателно ја следат и други европски земји, вклучително и Холандија, која размислува за слични аранжмани со држави надвор од ЕУ.
