Сателитите на „Старлинк“ ја уништуваат озонската обвивка

„Старлинк“ веќе се одговорни за 40 отсто од сите сателити што некогаш биле лансирани, а секој од нив ослободува штетни алуминиумски оксиди.
Фото: Jud McCranie, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons

Сателитскиот интернет на „Старлинк“ беше неверојатен благодет за руралните жители на погрешната страна на дигиталниот јаз. Тоа, исто така, може да значи катастрофа за озонската обвивка на Земјата, според новата студија финансирана од НАСА и објавена во Geophysical Research Letters.

Кога сателитите на „Старлинк“ ќе стигнат до крајот на својот животен век, тие согоруваат во атмосферата на Земјата и оставаат зад себе мали честички од алуминиум оксид. Овие честички патуваат надолу во озонската обвивка, која го апсорбира штетното ултравиолетово зрачење. Истражувачите од Универзитетот во Јужна Калифорнија откриле дека овие оксиди се зголемени за осум пати од 2016 до 2022 година.

Сепак, не се сите честички од „Старлинк“ – интернет провајдерот не ги лансираше своите први сателити до мај 2019 година – но моментално ја има најголемата флота досега. Од околу 8.100 објекти во ниската орбита на Земјата, повеќе од 6.000 се на Старлинк. Компанијата во моментов има дозвола да лансира уште 12.000 сателити и има дури 42.000 планирани во иднина, според Space.com.

Овие сателити се дизајнирани да траат околу пет години. Сателит од 250 килограми ќе ослободи околу 30 килограми наночестички од алуминиум оксид за време на деорбитирањето. Сателитите на „Старлинк“ станаа потешки со текот на времето, а најновата верзија тежи околу 1251 килограм.

Алуминиумот главно ќе биде ослободен помеѓу 50 и 80 километри над површината на Земјата, но потоа ќе се спушти до озонската обвивка, за што би биле потребни околу 30 години. Веќе ги гледаме овие ефекти – согорувањето на сателитите во 2022 година предизвика 29,5% зголемување на алуминиумот во атмосферата над природното ниво – но истражувачите велат дека тоа само ќе се влоши.

„Ова е главната загриженост од големиот број сателити кои ќе бидат лансирани во иднина“, изјави Џозеф Ванг, еден од авторите на студијата, за CNET. „Проектиравме годишен вишок од повеќе од 640% над природното ниво. Врз основа на таа проекција, ние сме многу загрижени“.

За разлика од другите супстанции кои го осиромашуваат озонот, честичките од алуминиум оксид не се трошат во процесот, велат истражувачите. Тие продолжуваат да му штетат на озонската обвивка додека природно не се спуштат на пониски височини, што би можело да потрае околу 30 години.

Ако „Сталинк“ продолжи да се развива како што се надева, повеќе од 8.000 сателити би можеле да согоруваат во атмосферата секоја година. Истражувачите примениле модел на прогнозирање за да се пресмета растечкиот број на сателити на небото и откриле дека количината на алуминиум може да порасне до 360 метрички тони – или 640% над природните нивоа.

Она што е можеби најалармантно за ова ново истражување е колку се е непозната територија. „Влијанијата врз животната средина од повторното влегување на сателитите во моментов се слабо разбрани“, се наведува во студијата.

Во четирите години од кога „Старлинк“ лансираше сателити, веќе компанијата е одговорна за 40% од сите лансирани сателити и планира да ја зголеми својата флота седум пати. Главниот конкурент на „Старлинк“, Проектот „Kuiper“ на Amazon, исто така планира да лансира 3.232 сателити во наредните години.

Една статија објавена во Nature утврди дека 100.000 сателити на небото „не се само изводливи, туку сосема веројатни“. Ова речиси целосно се должи на приватните компании како SpaceX, Amazon и OneWeb кои лансираат сателити со цел да обезбедат брз интернет.

Според ЕПА, прекумерното УВ зрачење може да доведе до рак на кожата, катаракта и ослабен имунолошки систем, како и намален принос на културите и нарушувања во синџирот на исхрана во морето.

Извор: CNET

е-Трн да боцка во твојот инбокс

Најново

Последни колумни