Најновиот судир на Блискиот Исток меѓу Израел и Иран повторно го поттикна стравот од можни нуклеарни катастрофи. Сликите на луѓе кои умираат од радијација нè потсетуваат на безмилосните сцени од Чернобил во 1980-тите.
Израел на 13 јуни нападна нуклеарни објекти во Иран, тврдејќи дека Техеран има намера да создаде атомска бомба. Од тогаш Иран возвраќа со лансирање ракети и проектили кон Израел. Израел повеќе пати нападна ирански нуклеарни објекти, а ситуацијата се влоши кога САД на 21 јуни употребија „бункер-бомби“ во нападот на иранските објекти.
Во изминатите децении низа нуклеарни катастрофи доведоа во прашање глобалната безбедност и контролата над нуклеарните технологии, а еве некои од најпознатите трагедии:
Невада (САД), 1945
Првата детонација на нуклеарно оружје на човештвото се случи во пустината на Ново Мексико. Како дел од проектот „Менаhten“, научници под водство на Роберт Опенхајмер создадоа првата атомска бомба. Во 1945 година, при тестирање, поради грешка се активираше „критичниот систем“, предизвикувајќи смрт на еден научник од масивен отказ на органите.
Островот Три Мајл (Pennsylvania, САД), 1979
Во една од најсериозните американски нуклеарни несреќи, делумно се стопи реакторот поради технолошки дефект и човечки грешки. Иако не беа регистрирани жртви, федерална истрага заклучи дека инцидентот можел да се спречи. Реакторот е затворен и до ден-денес.
Чернобил (СССР), 1986
На 26 април 1986 година, при едноставно исклучување на системите за ладење во реакторот број 4, дојде до експлозија која разнесе радијација 400 пати поголема од онаа во Хирошима. Двајца работници загинаа веднаш, а уште 29 починаа од акутна радијација. Евакуиран е Припјат, а „зона на исклучување“ од 30 км беше воведена. Радиацијата се прошири до делови од Европа, вклучително и до Шведска и Германија.
Киштаим (СССР), 1957
Помалку позната, но сериозна катастрофа се случи на 29 септември 1957 г. во нуклеарното постројување Мјаk, кога системот за ладење пропадна и експлодира резервоарот за течен нуклеарен отпад. Радиоактивниот облак се прошири над 300 км, а процените велат дека близу 200 лица загинале, а над 10.000 биле изложени.
Виндскел (Велика Британија), 1957
Месец дена по Киштаим, во постројување во северозападна Англија (Windscale) избувна пожар, лансиран поради правење плутониум. Пожарот траеше 16 часа, ослободувајќи јод‑131. Иако не беа пријавени веднаш смртни случаи, британската влада подоцна оцени дека стотици луѓе можеби развиле рак на штитната жлезда.
Винча (Југославија), 1958
Нуклеарна несреќа се случи во Институтот за нуклеарни науки во Винча крај Белград во 1958 г. Сиромашна техничка контрола и човечки фактор предизвикаа шестмина научници да бидат озрачени, а повеќе од 30 лица биле експонирани. Шестмина беа испратени на лечење во Институтот Кјури во Париз, каде е извршена и првата светска трансплантација на коскена срж. Само еден од нив не преживеа.
Кршко (Словенија), 2008
Нуклеарната електрана Кршко се соочи со сериозни технички проблеми уште при стапувањето во функција. Во 2008 година, поради истекување на ладење, електраната беше затворена. Меѓународната агенција за атомска енергија (ИАЕА) го оцени инцидентот како „нешто надвор од нормата“ (INES ниво 0). Во 2023 година, повторно беше привремено исклучена поради потенцијално истекување.
Фукушима (Јапонија), 2011
На 11 март 2011, силен земјотрес и цунами во Јапонија ја растргнаа Фукушима Даиќи. Системите за ладење се повредија, јадрените језгра се стопија, а големи количини радијација беа испуштени во околината. Иако УН и СЗО истакнаа дека директните последици по населението се ограничени, некои работници загинаа и се водат тужби за штета вредна милијарди евра.
Актуелните опасности, како оние што претставуваат конфликти на Блискиот Исток, потсетуваат колку е важен строг надзор и безбедност на нуклеарните објекти.
