И тоа не било какво, туку со чистота од дури 22 карати! Благородниот метал не е резервиран само за накит – токму напротив, електрониката е една од неговите најчести „домови“.
Злато во електрониката – вредност што ја фрламе
Златото е незаменливо во технологијата поради неговата способност за одлична проводливост и отпорност на корозија. Тоа се користи во микрочипови, матични плочи, приклучоци и слични компоненти. Но, за жал, поголемиот дел од старата електроника завршува како отпад, што значи и огромни количини на злато завршуваат на депонии.
Само во 2023 година, ширум светот се фрлени над 50 милиони тони електронски отпад – вистинска еколошка катастрофа и притоа загуба на драгоцени ресурси.
Научниците го користат сирењето како „златна алатка“
Истражувачи од Швајцарија пронашле фасцинантно и еколошки решение – употреба на нуспроизвод од сирење, односно сурутка, за вадење злато. Како функционира тоа?
- Протеини од сурутка се хемиски модифицираат во сунѓереста структура.
- Електронскиот отпад се раствора во киселина, при што се ослободуваат сите метали.
- Сурутка-сунѓерот селективно го „впива“ само златото.
- Златото се прочистува, добивајќи форма на грутка со 91% чистота – токму она што се користи во скапоцен накит.
Само од десетина електронски табли, истражувачите извлекле злато во вредност од околу 85.000 денари. Тоа го покажува потенцијалот на е-отпадот како извор на богатство што моментално го закопуваме под земја. Ова откритие не само што може да ја револуционизира индустријата за рециклирање, туку и да придонесе кон одржлива иднина и значително намалување на загадувањето.
Зошто не треба да го правите ова дома?
Иако процесот изгледа генијално, сепак не е нешто што треба да се обидете да го спроведете во домашни услови. Постапката вклучува употреба на силни киселини и високи температури кои бараат специјализирана опрема и стручна контрола. Наместо тоа, научниците се надеваат дека оваа технологија ќе се примени на индустриско ниво, каде што безбедно и ефикасно ќе се извлекуваат скапоцени метали од е-отпад.
Иднината: од отпад до ресурс
Овој пристап отвора врати за циркуларна економија, каде отпадот не се гледа како крајна точка, туку како почеток на нов производствен циклус. Центри за рециклирање базирани на вакви технологии би можеле да вратат не само злато, туку и сребро, бакар и други важни елементи – со минимално влијание врз животната средина.
Што можете да направите вие?
Ако имате стари мобилни телефони, лаптопи или други уреди кои собираат прашина во фиока – не ги фрлајте во ѓубре. Однесете ги во овластени центри за електронско рециклирање. На тој начин не само што ќе помогнете во заштитата на планетата, туку можеби ќе придонесете тие уреди да бидат извор на идното „зелено злато“.
