За разлика од зимската депресија, каде што луѓето најчесто се повлекуваат, спијат повеќе и бараат утеха во храната, летната депресија, како што објаснува Зориќ, е „немирна“ и се манифестира преку симптоми како несоница, губење апетит, внатрешна напнатост, нервоза, раздразливост, силна емоционална чувствителност и чувство на осаменост.
„Во практиката често слушам реченици како ‘Од сите тие весели приказни за море ми станува уште полошо, како да нешто со мојата душа не е во ред’ или ‘Не го поднесувам тоа што летото мора да се сака, како да не смеам да се чувствувам лошо кога е сончево’“, споделува таа.
Причините за појавата на летната депресија се разновидни. Прекумерното дневно светло го нарушува природниот ритам на спиење и лачење хормони, а високите температури предизвикуваат топлински стрес и хронична исцрпеност, што ја зголемува емоционалната осетливост. Дополнително, во лето постои силен социјален притисок за среќа и „позитивност“, а оние што не се „летен тип“ често се чувствуваат неадекватно.
Како дополнителен фактор, Зориќ го наведува и нарушувањето на дневната рутина – многу луѓе губат чувство на стабилност кога исчезнува структурата на денот, особено оние со веќе кревка емоционална состојба. Кај дел од лицата, летото носи и симболично значење, поврзано со болни сеќавања на загуби или разочарувања.
„Ако чувствувате постојана напнатост, исцрпеност и покрај тоа што не работите физички напорно, ако не можете да заспиете, често сте раздразливи и се чувствувате отуѓено додека сите околу вас изгледаат ‘среќни и насмеани’, можеби е време да се запрашате – дали летото за мене носи некое подлабоко значење?“, вели Зориќ.
Во психотерапијата, таа објаснува дека заедно со клиентите често ги истражуваат личните асоцијации поврзани со летото – какво било тоа во детството, со какви загуби или стресови е поврзано и дали личноста се бори со идеализирани претстави за среќа кои не може да ги достигне. Токму тие тивки, потиснати приказни од минатото, вели Зориќ, се активираат во сегашноста и се манифестираат како сезонски нарушувања на расположението – не како знак на слабост, туку како гласови што долго време не биле слушнати.
„Летната депресија е реална и не смее да се игнорира, исто како и зимскиот облик на сезонскиот афективен пореметување. Таа заслужува разбирање и поддршка, а не самообвинување. Ние не сме обврзани да бидеме насмеани само затоа што надвор е сончево – бидејќи она што се случува во нас често има многу поголема тежина од она што се случува околу нас“, заклучува психотерапевтката.
