Три постоечки човечки инфекции предизвикуваат најголема загриженост, но вирусот H5N1, познат како птичји грип, исто така ги загрижува и здравствените експерти за животни и луѓе.
COVID-19 се појави изненадно, се рашири брзо и уби милиони луѓе низ светот. Оттогаш, можеме да кажеме дека поголемиот дел од луѓето се загрижени за појавата на следното големо заразно заболување, било да станува збор за вирус, бактерија, габичка или паразит.
Со повлекувањето на COVID (благодарение на високо ефикасните вакцини), три заразни заболувања кои предизвикуваат најголема загриженост кај здравствените власти се маларија (паразит), ХИВ (вирус) и туберкулоза (бактерија). Тие убиваат околу 2 милиони луѓе годишно.
Покрај нив, на листите за приоритетни патогени се наоѓаат и оние кои станаа отпорни на лековите кои обично се користат за нивно лекување, како што се антибиотици и антивируси.
Научниците постојано мора да го следат хоризонтот за потенцијални нови проблеми. Иако ова може да биде во форма на било каков патоген, одредени групи се повеќе веројатни да предизвикаат брзи епидемии, а тоа вклучува и вируси на грип.
Еден од вирусите на грип кој предизвикува голема загриженост во моментов и се наоѓа на работ на тоа да стане сериозен проблем во 2025 година е инфлуенца А подтип H5N1, познат како „птичји грип“. Овој вирус е широко распространет кај дивите и домашните птици. Неодамна, исто така почнал да инфицира и говеда во неколку сојузни држави на САД и е пронајден во коњи во Монголија.
Кога бројот на случаи на грип ќе започне да расте кај животни како птици, секогаш постои загриженост дека може да се пренесе и на луѓето. Всушност, птичјиот грип може да ги инфицира луѓето, со 61 пријавен случај во САД оваа година, најмногу како резултат на контакт на фармери со инфицирани говеда или консумирање сурово млеко.
Во споредба со само два случаи во Америка во претходните две години, ова претставува значителен пораст. Комбинирајќи го тоа со смртност од 30% од човечките инфекции, птичјиот грип брзо се искачува на листата на приоритети на здравствените власти.
Среќа што птичјиот грип H5N1 не се пренесува од човек на човек, што значително го намалува ризикот од пандемија кај луѓето. Вирусите на грип мора да се прикачат на молекулски структури наречени сијалички рецептори на површината на клетките за да влезат внатре и да започнат со репликација.
Вирусите на грип кои се високо адаптирани за луѓето многу добро ги препознаваат овие рецептори, што ја олеснува нивната распространетост помеѓу луѓето. Птичјиот грип, пак, е многу адаптиран за сијалички рецептори на птиците и има некои несовпаѓања кога „се прикачува“ (поврзува) на човечките рецептори. Така, во неговата тековна форма, H5N1 не може лесно да се пренесува помеѓу луѓето.
Меѓутоа, едно неодамнешно истражување покажа дека една мутација во геномот на грипот може да направи H5N1 способен да се шири од човек на човек, што би можело да доведе до пандемија.
Ако овој сој на птичји грип го направи тој скок и започне да се пренесува меѓу луѓето, владите мора брзо да преземат мерки за да го контролираат ширењето. Центрите за контрола на болести низ светот изготвиле планови за подготвеност за пандемија поради птичји грип и други заболувања кои се на хоризонтот.
На пример, Велика Британија набави 5 милиони дози на вакцина против H5 која може да заштити од птичји грип, во подготовка за ризикот во 2025 година.
Дури и без потенцијалната способност за пренос од човек на човек, птичјиот грип веројатно ќе има поголемо влијание на здравјето на животните во 2025 година. Ова не само што има големи импликации за благосостојбата на животните, туку исто така може да го наруши снабдувањето со храна и да има економски ефекти.
Сето ова спаѓа под „едно здравје“: разгледување на здравјето на луѓето, животните и животната средина како меѓусебно поврзани ентитети, сите со еднаква важност и влијание едни на други.
Со разбирење и превенција на болестите во нашата средина и животните околу нас, можеме подобро да се подготвиме и да ги спречиме тие болести да преминат кај луѓето. Слично, со набљудување и нарушување на заразните болести кај луѓето, можеме да ги заштитиме и животните и здравјето на животната средина.
Меѓутоа, не смее да се заборават и постојаните „бавно пандемски“ болести кај луѓето, како маларија, ХИВ, туберкулоза и други патогени. Борбата против нив е од најголемо значење, заедно со следењето на хоризонтот за нови болести кои би можеле да се појават.
