Кипар одбележува 51 година од 20 јули 1974 година, кога 40.000 турски војници слегоа на островот, преземајќи повеќе од 35% од неговата територија во двофазна офанзива која траеше еден месец.
Оваа инвазија доведе до поделба на островската нација што и денес е на сила.
Утрото на 20 јули 1974 година, на островот се огласија сирени кои сигнализираа дека започнува инвазијата.
По еден месец борби, околу 36% од територијата на Кипар паднаа под турска воена контрола, што и сè уште трае, правејќи го Кипар единствената земја-членка на Европската унија што е под окупација.
Турските вооружени сили стапнаа на копното во Киренија, на северот од Кипар, додека аскерските сили на Анкара извршија воздушни напади на неколку цели на островот, предизвикувајќи паника и оставајќи голема разрушавање и страдања.
Инвазијата доведе до смрт на повеќе од 3000 луѓе, главно цивили. Жителите, сè уште потресени од насилниот државен удар само пет дена претходно, гледаа со ужас.
Турција, сепак, продолжува да тврди дека „Операцијата Аттила“ – кодното име на воената операција – не била инвазија, туку мирна интервенција со цел да се врати уставниот поредок и да се заштити турската кипарска малцинска заедница.
На 15 јули 1974, во државниот удар што го изврши Кипарската национална гарда – поддржана од грчката хунта тогаш – беа убиени неколку стотици луѓе, а ударот беше насочен против силите лојални на демократски избраната кипарска влада, предводена од етничкиот грчки кипарски претседател, Архиепископот Макариос III.
Грчките кипарски националисти се стремеа да го соборат Макариос и да го обединат островот со Грција, во движење познато како „Енозис“.
Макариос успеа да избега од Кипар преку Пафос и пристигна во Њујорк, каде што на 19 јули одржа говор во кој го осуди државниот удар и ја осуди намерата за обединување со Грција.
До тогаш, воените подготовки на Анкара веќе беа поставени, а инвазијата започна следното утро.
Кипарската национална гарда се покажа неподготвена, па турските војници успеаја релативно лесно да напредуваат. Над 40.000 војници, под команда на генерал Нуретин Ерсин, учествуваа во месечната инвазија.
Единиците на Националната гарда и на Хеленската сила на Кипар (грчките вооружени сили стационирани на островот) беа мобилизирани неколку часа по почетокот на инвазијата и се бореа без воздушна поддршка и модерно оружје.
Околу 12.000 војници се бореа против турската окупација под команда на бригаден генерал Михаил Георгитис, кој беше и водечка фигура во државниот удар против Макариос неколку дена претходно.
Грчките кипарски мажи започнаа да се мобилизираат и да учествуваат во одбраната на својата земја со сè што имаа, иако многумина не биле вооружени.
Тие што беа, правеа сè што можат за да ги одбранат турските војници, дури пукаа и од покривите на своите куќи.
Помеѓу страните беше постигнат примирје неколку дена подоцна, но тоа беше само привремено, бидејќи Турција на времето на прекинот на огнот контролираше само околу 3% од островот.
Во август, Анкара го изврши последниот удар со „Операција Аттила II“, втората фаза на воената инвазија, окупирајќи големи делови од островот кои сè уште ги држи, прекршувајќи повеќе резолуции на Обединетите нации.
ООН и Европската комисија за човекови права повеќепати ја осудија Турција за нејзината нелегална инвазија на соседната земја, како и за хуманитарната катастрофа што следеше.
Околу 200.000 грчки кипарци, кои претходно живееле на северот од островот во тоа што сега е самопрогласената „Турска Република Северен Кипар“, беа принудени да ги напуштат своите домови и да се преселат на југ. Турските кипарци кои живееле на југ беа принудени да се преселат на север.
Само Турција ја признава оваа отцепена држава на северниот дел од Кипар, каде што има повеќе од 35.000 војници.
Додека Република Кипар под грчка контрола на југ е дел од Европската Унија, законите на ЕУ не важат во отцепената северна територија.
Грчката кипарска страна исто така беше осудена за злосторства врз турските кипарци, особено за масакрот во Марата, Санатларис и Алода за време на втората турска инвазија во август.
Повеке од 100 турски кипарци беа убиени во напади извршени од страна на ултранационалистичката грчка кипарска паравоена група ЕОКА Б.
Повеќе од 2.000 кипарци се сметаат за исчезнати поради настаните од 1974 година, како и немирите во 1960-тите. Околу три четвртини од нив се грчки кипарци, а останатите турски кипарци.
Дипломатските обиди да се реши кипарскиот проблем во изминатите пет децении досега не успеаја. Преговорите што се одржаа минатата недела во Њујорк завршија без решавање на клучните спорови.
Претседателот на Турција, Реџеп Тајип Ердоган, инсистира дека Анкара има легитимно право да биде присутна на островот и претходно предложил решение со две држави за Кипар, што многу кипарци го одбиваат.
